Годинава во Македонија се регистрирани 38 нови лица со ХИВ/СИДА, што претставува инциденца од 2,1 на 100.000 жители, се вели во извештајот на Институтот за јавно здравје по повод 1 декември, Светски ден за борба против СИДА.
Бројот на случаи во 2025 е помал за 25,5% споредено со истиот период од 2024 година, кога беше регистриран 51 случај. За споредба, инциденцата во земјите на ЕУ во 2024 била 5,3/100.000 жители.
Од случаите во 2025, најголем дел се со место на живеење во Скопје, а останатите случаи се регистрираат како спорадични случаи во 14 градови од Македонија. Еден случај во 2025 е странски државјанин.
„Во 2025 регистрирани се осум смртни случаи поврзани со СИДА. Од регистрираните случаи, 37 се од машки пол, еден од женски пол. Возраста на заболените не отстапува значително од возрасната дистрибуција од претходно пријавените случаи. Просечната возраст на новите случаи е 35 години и е во опсег од 23 до 64 година, 73,7% од случаите се на возраст од 20 до 39 години“, стои во извештајот на ИЈЗ.
Македонија е земја со ниска преваленца на ХИВ: од 1987 до 2025 регистрирани се 726 случаи на ХИВ/СИДА, но во последните години се бележи нагорен тренд, па 32% од сите случаи се регистрирани во последните пет години. Во истиот период починале 138 лица од причини поврзани со СИДА, што претставува стапка на смртност од 18,2%.
„Со воведувањето на антиретровирусната терапија, преживувањето на лицата со ХИВ е значително подобрено. Во последните 10 години, од 447 регистрирани случаи имало 33 смртни случаи, што претставува стапка на смртност од 7,4%“, велат од ИЈЗ.
Според начинот на трансмисија, најголем број од случаите (62,1%) се мажи кои имале секс со маж. Хетеросексуалниот начин на пренос е регистриран кај 229 случаи.
ХИВ останува главен глобален јавно-здравствен проблем и досега се регистрирани околу 44,1 милион смртни случаи. Трансмисијата на вирусот се регистрира во сите земји на глобално ниво. Се проценува дека на крајот на 2024 живееле 40,8 милиони луѓе со ХИВ, од кои 65% се во Африка. Лани починале околу 630 000 луѓе од причини поврзани со ХИВ и се проценува дека 1,3 милиони луѓе се заразиле со ХИВ.
Не постои лек за ХИВ инфекцијата. Меѓутоа, со пристап до ефикасна превенција, дијагноза, антиретровирусен третман и грижа за ХИВ, вклучително и за опортунистички инфекции, таа стана хронична здравствена состојба, овозможувајќи им на луѓето со ХИВ да водат долг и здрав живот.
А. АНТЕВСКА
