1 Lajmërimet e rrejshme të bombave tashmë nuk janë lajm. I mbijetuam krizës disaditëshe të bukës së bardhë dhe gjysmë të bardhë. Pothuajse tri javë nuk ka insulin për diabetikët. Gjithashtu nuk ka pasur as ilaçe të tjera dhe mjete mjekësore për shëndetin publik, ngaqë tenderat nuk janë kryer në kohë. Kemi dy-tre ministra dhe zëvendës ministra të rinj dhe ndonjë lloj shumice të re parlamentare…Shkurt – një javë e zakonshme pune në Maqedoni, pa gjëra të mëdha emocionuese të një rëndësie historike. Një janë aq e relaksuar saqë krymeinistri Dimitar Kovaçevski dhe ministri i ekonomisë Kreshnik Bekteshi personalisht shkuan të kryenin inspeksion të vetshërbimeve të Shkupit duke blerë bukë.
Kush e di se sa mirë e kanë ata në botën e tyre të reklamave të Facebook-ut. Nga kaq shumë njerëz që paguajmë që të shkojnë për t’i fotografuar e t’ua publikojnë arritjet e tyre të përditshmërisë, me siguri edhe vetë kanë filluar të besojnë në publikimet e tyre në rrjetet sociale. Prandaj ndaj çdo pyetje për transparencë dhe llogaridhënie përgjigjen me kundërsulm – ju nuk jeni BE.
Nuk është ashtu. Një shumicë e madhe e qytetarëve të Maqedonisë janë për Bashkimin Evropian, pavarësisht që numrat e hulumtimeve të opinionit publik gjatë dy-tre vjetëve të fundit tregojnë një ulje në nivelin e besimit në BE. Në Maqedoni nuk ka euroskepticizëm. Ka eurorealizëm përballë eurooportunizmit. Ky eurorealizëm vjen nga zhgënjimi si nga BE-ja ashtu dhe nga shteti ynë. Zhgënjimi vjen fillimisht nga imponimi bullgar i ëndrrave sanstefanike në axhendën e zgjerimit të BE-së, pastaj lidhet me heshtjen e 26 shteteve të tjera anëtare, dhe kalon në dëshpërim dhe pamundësi zgjidhjeje për shkak të paaftësisë së elitave politike maqedonase që e fshehin korrupsionin pas integrimeve të BE-së e nuk i zbatojnë vlerat evropiane në praktikë. Tërë kohën flasin për BE-në, jo se iu interesojnë vlerat evropiane, por ngaqë do të marrin fonde evropiane. E rrëmbyen historinë e eurointegrimeve, që të rrëmbejnë provizione më të mëdha.
Arsyeja se pse ne jetojmë keq nuk është ngaqë nuk jemi në BE. Jetojmë keq sepse korrupsioni dhe krimi kanë zënë vend në elitat partiake, ndërsa qytetarët janë kaq të zhgënjyer, saqë lejojnë që të plaçkiten nga vetë ata të cilëve iu kanë dhënë votën në zgjedhje. Partitë vjedhin si të mos ekzistonte e nesërmja, vjedhin vertikalisht e horizontalisht. As nuk fshihen e as nuk iu vjen turp.
Të gjithë jemi të lodhur. Edhe nga Bullgaria, edhe nga premtimet e papërmbushura evropiane e më së shumti nga shteti i robëruar dhe i plaçkitur nga partitë. Vetëm hajdutët nuk u lodhën. Na kapën hapin në maratonën drejt BE-së.
2 Pengesa më e madhe për futjen e bullgarëve në Kushtetutë është pikërisht – Bullgaria. Nuk kemi të bëjmë me atë se dikush ka shkruar në Facebook “Uaa Bullgarëve, nuk do t’iu shkoj në Bansko këtë dimër”, por për deklaratat oficiale të përfaqësuesve më të lartë bullgarë. Flasim për deklaratën e Kuvendit bullgar ku thuhet se gjuha maqedonase është bullgare. Flasim për një Bashkim Evropian që këtë e pranon si një sjellje normale të një shteti anëtar.
A jemi të gatshëm që ta paguajmë këtë çmim për të hyrë në BE? Nëse jemi të gatshëm, hajde, ta ndryshojmë Kushtetutën. E pastaj, kur të thotë Bullgaria, hajde tani përkuluni edhe pak, se nuk i keni lidhur këpucët sipas standardeve evropiane, a do të jemi të gatshëm të gjunjëzohemi edhe më poshtë?
Politikanët gjithsesi do ta ndryshojnë kushtetutën. Se a do të ndodhë kjo gjë në nëntor të këtij viti, apo deri vitin tjetër pas zgjedhjeve – është e njëjta gjë. Por e gjithë drama rreth ndryshimit të Kushtetutës nuk është ngaqë dikush ka diçka kundër Bullgarëve. Por për shkak të revoltës nga qëndrimi i Bullgarisë dhe heshtja e Bashkimit Evropian. Dhe dyshimi se ky malltretim ndonjëherë do të përfundojë.
3 Me çfarë pompoziteti që u ndryshua tabela e emrit të një prej rrugëve të komunës së Çairit, a thua se bëhet fjalë për një arritje të përmasave mbarëevropiane! Vojdan Çernodrinski fitoi një rrugë në Qendër, ndërsa rruga që mbante emrin e tij në Çair nga tani do të quhej Hoxha Ataullah Kurtishi. Ore, zbulim ceremonial i tabelës, duartrokitje, puthje, akademi ceremoniale në teatrin shqiptar, qindra burra të mbledhur në ditë pune, në pikën e orarit të punës i kanë lënë të gjitha detyrimet e tjera që të dëgjojnë ligjeratë për jetën nga hoxha…
Emri i rrugës – i shenjtë, kurse rruga – një rrugë e thjeshtë në Çair. Por tani me ndryshimin e emrit të rrugës do të ndryshohet edhe cilësia e jetës së qytetarëve. Ajo rrugë do të pastrohet dhe lahet vazhdimisht. Rreth kontejnerëve të asaj rruge nuk do të ketë mbeturina. Fëmijët do të shkojnë të sigurtë në shkollë nga ajo rrugë sepse nuk do të ketë makina të parkuara mbi trotuar. Qentë e rrugës nuk do t’i hanë kalimtarët. Pronarët e kafshëve shtëpiake do t’ua mbledhin atyre jashtëqitjen në qese. Askush nuk do t’i hedhë bishtat e cigareve. Makinat e keqparkuara do t’i ngre merimanga, ndërsa policat nuk do të vetëlëndohen nga merminaga. Shoferët në atë rrugë nuk do të ngasin si të çmendur. Po edhe nëse ngasin, policia do të mund t’u shkruajë një dënim.
Këta të BDI-së, herë paskëshin qenë “të zjarrtë”, herë “jo të zjarrtë”. Vallë, kaq pak e respektojnë trupin e tyre votues, sa ndryshimin e emrit të një rruge ia paraqesin si sukses politik?
Përkthim: Fjolla Zllatku
