Деновиве треба да биде познато колку вода од хидросистемот Ѓавато ќе се влева во Дојранското Езеро откако вчера беа ставени во функција три потопни пумпи со капацитет од 200 литри во секунда. Вицепремиерот и министер за животна средина Изет Меџити и раководителот на системот Јован Попов не можеа да прецизираат колку вода од тие 200 литри во секунда ќе завршат во езерото по 22-километарскиот цевковод од Ѓавато кај Богданци до езерото. Признаа дека на повеќе позиции цевководот е оштетен, а паралелно има и многу диви приклучоци од страна на земјоделците.

„Тоа дополнително ќе видиме. Пумпите ќе ги вклучиме и ќе ја следиме состојбата за да знаеме колку вода ќе стигне до езерото. Тоа е реалноста. Јас не можам да кажам колку ќе стаса. Пумпите ќе функционираат, јас ќе контролирам и ќе знам дали и колку вода ќе стаса, каде и колку ќе има загуби. Тоа ќе го простудираме и потоа дополнително ќе седнеме со министерот за да видиме што понатаму“, кажа Попов.

Според Меџити, за да се видат ефектите за Дојранското Езеро треба да се активираат повеќе пумпи, но и да се санира цевководот. Меџити увери дека следната година ќе се изнајдат средства за реконструкција на системот и цевководот, за да има најмалку 700 литри во секунда, од кои би имало ефект и за езерото.

„Треба да се обноват системот и главниот цевковод за да стасаме до 500, односно 700 литри во секунда, бидејќи од главниот цевковод вода користат и земјоделците. Двесте литри е премалку да се види ефектот по езерото. Следната недела ќе седнеме и ќе знаеме на што сме. Тоа што го слушам не е голем паричен товар за Министерството, за да се најде решение корисно и за земјоделците и за езерото“, кажа Меџити.

Хидросистемот за спас на Дојранското Езеро изграден пред повеќе од две децении беше исклучен во февруари 2022 поради високите сметки за струја. Месечно достигнуваа и до 330.000 евра. Со овој систем и понатаму стопанисува Министерството за животна средина откако пред десетина години Владата го укина тогашното јавно претпријатие. Инспекциските служби при контролите изминативе години констатираа низа неправилности во работата на овој систем во поглед на самоодржливоста бидејќи Министерството не може да управува со системот и наплаќа од субјектите кои користат вода од системот.

Претходната влада преку министерката за животна средина Каја Шукова најави дека ќе се формира ново јавно претпријатие кое ќе стопанисува со хидросистемот, кој освен за дотур на вода во Дојранското Езеро ќе се користи и за наводнување на земјоделските површини во општините Дојран и Богданци. Но, пред да се формира новото јавно претпријатие, Шукова најави рехабилитација на целиот систем .

Поради лошите временски услови, нивото на водата во Дојранското Езеро последните две години полека се намалува. Тоа во моментов е околу 80 сантиметри под дозволеното ниво. Жителите на Дојран и сопствениците на викендици се плашат од можна нова еколошка катастрофа, со оглед дека значително е опаднато нивото на водата.

Изминативе месеци, за активирање на системот Ѓавато притискаше и Општина Дојран. Таа вчера организираше акција за чистење и уредување на крајбрежјето.

„Се надевам дека ќе се најдат пари за санација на хидросистемот и напролет ќе има солиден дотур на вода во езерото за да се стопира оваа повлекување на водата поради сушата. Упатувам благодарност до сите кои сакаат да се реши овој проблем бидејќи само сплотени можеме да придонесеме за нашиот бисер Дојранското Езеро“, кажа градоначалникот на Дојран, Анго Ангов.

Хидросистемот Ѓавато е изграден во 2002 заради полнење на Дојранското Езеро и да се спречи еколошка катастрофа. Системот изминативе години се користеше и за дотур на вода во браната Паљурци кај Богданци при намален водостој. На системот се приклучени и повеќе правни и физички лица кои ги наводнуваат своите плантажи и ниви.

В. ТРАЈКОВ