MKB S 92.1
Chronic myeloid leukaemia (CML)
Leukemia kronike mieloide (CML) është sëmundje e ngadaltë progresive e palcës së kockës dhe gjakut, ku një numër i madh i qelizave stematike të gjakut (blaste) kalojnë tek qelizat e bardha të gjakut, të quajtura granulocite, të cilat janë jonormale ose leucemike. CML shfaqet tek të gjitha grupmoshat, por më shpesh tek mosha e mesme dhe tek të moshuarit.
Kjo sëmundje përbën 15-20% të të gjitha rasteve të leukemisë. Incidencia është 1-2 në 100.000 njerëz, ku më së shumti preket gjinia mashkullore sesa ajo femërore. Simptomat e leukemisë kronike mieloide shpesh janë të paqarta dhe përfshijnë: rraskapitje, lodhje, djersitje natën, humbje të peshës, ethe, dhimbje në kocka, shpretkë e zmadhuar, dhimbje dhe ndjesi fryrje në stomak.
Sëmundje më së shumti zbulohet në fazën kronike, kur gjatë një analize rutinë gjaku zbulohet niveli i rritur i qelizave të bardha të gjakut (WBC) ose kur zbulohet shpretka e zmadhuar gjatë një kontrolli të përgjithshëm fizik.
Madhësia normale e shpretkës zakonisht nuk ndihet, por shpretka e zmadhuar mund të zbulohet në anën e majtë të pjesës së sipërme të stomakut, nën cepin e brinjës.
Shpretka normalisht i depoziton qelizat e gjakut dhe i shkatërron qelizat e vjetra të gjakut. Në CML, shpretka mund të zmadhohet për shkak të qelizave shtesë të bardha të gjakut, që e okupojnë organin.
Simptomat jospecifike , si lodhja dhe humbja e peshës, mundet që të shfaqen shumë më vonë, pas fillimit të sëmundjes. Humbja e energjisë dhe aftësitë e reduktuara për stërvitje mund të shfaqen në fazën kronike, pas disa muajsh.
Leukemia kronike mieloide shpesh diagnostifikohet me një test të thjeshtë gjaku. Rezultatet nga analiza mund të tregojnë numër jonormal të lartë të qelizave të bardha të gjakut, nga 50.000 deri në 100.000 qeliza të bardha gjaku në mikrolitër, ndërsa vlera normale është më pak se 11.000.
Analiza kromozonike e qelizave leucemike të bardha të gjakut thuajse gjithmonë tregon për një rishpërndarje të kromozomeve. Qelizat leukemike shpesh posedojnë kromozomin Filadelfia (kromozom që ka pjesëz specifike nga një tjetër kromozom i kapur tek ai), si edhe transformime jonormale të tjera të kromozomit.
Cili është shkaku për CML?
Ndryshimet e caktuara në ADN mund të shkaktojnë që qelizat normale të palcës së kockës të shndërrohen në qeliza të leukemisë. Personat me CML e kanë në përgjithësi kromozomin Filadelfia , i cili e përmban gjenin anormal BCR-ABL. Ky gjen shkakton që qelizat e bardha të gjakut të rriten anormale dhe pa kontroll, duke shkaktuar leukeminë.
Është tipike që sëmundja të zhvillohet në faza:
Faza kronike
Kjo është faza e parë e CML. Në këtë fazë numri i qelizave të bardha të gjakut në gjak dhe ose palcën e kockës tashmë është rritur. Në këtë fazë, më pak se 10% të qelizave në gjak dhe palcën e kockës janë qeliza blaste. Sistem imunitar ende vazhdon të funksionojë shumë mirë në fazën kronike, ashtu që organizmi ka aftësi që të luftojë kundër infeksioneve.
Faza e avancuar
Në këtë fazë, 10% deri në 19% të qelizave në gjak dhe në palcën e kockës janë qeliza blaste. Kjo përqindje është më e lartë sesa në fazën kronike, ndërsa qelizat e leukemisë rriten dhe shkaktojnë simptoma që përfshijnë ethet, humbjen e peshës së trupit, humbjen e oreksit dhe shpretkën e zmadhuar.
Faza blaste
Kjo është faza e tretë dhe e fundit dhe ka potencial që të behët e rrezikshëm për jetën. Numri i qelizave blaste në gjak dhe ose në palcën e kockës bëhet shumë i lartë dhe këto qeliza përhapen edhe në inde të tjera. Në rast se shfaqen: lodhje, ethe dhe zmadhim i shpretkës gjatë periudhës së fazës blaste, ajo bëhet krizë blastike.
Leucemia kronike mieloide (CML) është sëmundje malinje hematologjike tek e cila është arritur një përparim i madh sa i takon kurimit gjatë 20 viteve të fundit. Falë zbulimit të terapisë specifike molekulare të targetuar dhe ilaçit „Imatinib“, mbijetimi është rritur së tepërmi si edhe cilësia e jetës për të sëmurët me CML në botë.
Pacientëve me leukemi kronike mieloide (CML) nga Maqedonia, që nuk reagojnë optimalisht me terapinë „Imatinib”, iu mundësua që të marrin medikamentin „Nilotinib“, që është një medikament i ri specifik dhe më superior.
Me këtë preparat është siguruar trajtim më efikas i të sëmurëve me CML, sidomos për ato që nuk kanë përgjigje të kënaqshme terapeutike në terapinë e linjës së parë me preparatin „Imatinib“.
