Nxënësit e shkollave të mesme me zhvillim atipik që shkollohen në shkolla të rregullta, edhe këtë vit shkollor mbetën pa asistentë. Ligji i ri për arsimin e mesëm, i cili në pjesën e përfshirjes parashikon që nxënësit me aftësi të kufizuara të kenë asistentë arsimorë në kurriz të shtetit, është ende në proces dhe ka vite tashmë që nuk miratohet. Një pjesë e mirë e këtyre nxënësve, edhe pse ka filluar viti shkollor dhe arsimi i mesëm është i detyrueshëm, ende nuk e kanë filluar shkollën. Ata nuk kanë asistencë për të shkuar deri atje, për t’u kthyer, as për ndihmë gjatë orës së mësimit. Mbetet që prindërit që duan që fëmijët e tyre të shkojnë në shkollë të sigurojnë dhe të paguajnë vetë një asistent arsimor.

“Ligji nuk lejon që fëmijët me zhvillim atipik të kenë asistent arsimor, gjegjësisht shteti nuk është kompetent që për momentin t’ua sigurojë atë. Kush ka para do të paguajë, dhe kush nuk ka do ta mbajë fëmijën në shtëpi. Vetëm një numër i vogël i asistentëve caktohen nga komunat dhe i paguajnë nga 9.000 denarë, andaj dhe rrallë kush përgjigjet në ato shpallje. Edhe për ata që telefonojnë më vonë, prindërit paguajnë ekstra, sepse askush nuk do ta bëjë këtë angazhim për atë shumë”, thotë Domnika Kardulla, prind i një fëmije me autizëm.

“Duke qenë se nuk kishte asistentë, vendosëm ta regjistronim fëmijën tonë në një shkollë speciale për rehabilitim dhe edukim. Për ato institucione nuk ka nevojë për asistentë sepse stafi atje është i trajnuar, kështu që nuk kanë nevojë për asistencë gjatë orëve të mësimit dhe ne pajtohemi me këtë. Por ata kanë nevojë për një asistent personal sepse nuk janë në gjendje të shkojnë vetë në shkollë dhe të kthehen, por edhe përgjatë mësimeve mund të kenë nevojë për diçka. “Na u desh të nxirrnim vetë një shpallje për asistent personal të cilin do ta paguajmë vetë”, shton Kardulla.

Prindërit pyesin gjithashtu se si nxënësit e gjimnazit me aftësi të kufizuara do të shkojnë në ekskursione dhe aktivitete të tjera jashtëshkollore pa asistentë? A duhet që prindërit të largohen nga puna për t’i çuar fëmijët në shkollë dhe për t’i marrë nga shkolla? Ministria e Arsimit u përgjigj se Ligji për Arsimin e Mesëm, i cili do ta zgjidhë problemin, është në proces, por nuk ka një afat të saktë se kur do të miratohet.

“Me ligjin e ri shërbimi do të futet edhe në shkollat e mesme dhe ndërkohë për këtë qëllim punësohen asistentë arsimorë për nxënësit e shkollave të mesme në shkollat e mesme komunale përmes një programi për punë të dobishme komunale, të lidhur ndërmjet komunave, Qyteti i Shkupit, MASH, MTSP dhe UNDP si financierë. Prindërit e nxënësve i drejtohen vetë shkollës për sigurimin e asistentit arsimor”, u përgjigj Ministria e Arsimit dhe Kulturës.

Në gusht të këtij viti, disa komuna në vend shpallën thirrje publike për punësimin e asistentëve arsimorë për shkollat e mesme për vitin akademik 2022/2023 në periudhë prej nëntë muajsh dhe për një kompensim monetar bruto prej 9.000 denarëve. Në shumicën e rasteve shpalljet janë për përfshirjen e dhjetëra asistentëve për një komunë, që është shumë pak. Ata punësohen nëpërmjet një marrëveshjeje bashkëpunimi me Agjencinë e Punësimit, UNDP dhe programin e shërbimit në komunitet. Për momentin nuk ka të dhëna zyrtare nga institucionet se sa asistentë të arsimuar nevojiten për arsimin e mesëm në vend.

Për herë të parë vitin e kaluar, me Ligjin e ri të arsimit fillor nxënësit morën asistentë me shpenzime të shtetit, që më parë ishin paguar nga prindërit. Kjo praktikë pozitive do të vazhdojë edhe këtë vit.

“Me Ligjin e ri për arsimin fillor, shërbimi i asistencës arsimore nuk është më barrë e familjeve të nxënësve me aftësi të kufizuara, por detyrim i shtetit. “Vitin e kaluar janë punësuar 500 asistentë edukativë, ndërsa 720 do të punësohen nga shtatori, sipas nevojave të shprehura të prindërve/kujdestarëve të këtyre nxënësve në shkollat fillore”, thonë nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës.

ZH. ZDRAVKOVSKA