Стандардизација на македонскиот знаковен јазик и поголеми права за лицата со оштетен слух се пораките на првата професионална претстава на знаковен јазик за возрасни „Улаф сте (Are you crazy?)“ во продукција на битолскиот АТО – Центар за современа уметност и култура, која премиера ќе има в петок во 20 часот во Центарот за култура во Битола. Режисер е Јован Ристовски, драматург Билјана Крајчевска, а меѓу соработниците за знаковен јазик е Мартин Ангелов кој заедно со Радмила Периќ во Битола го имаат отворено првото кафуле и пицерија на знаковен јазик во Македонија кои се викат како и претставата „Улаф сте“.

„Време е за стандардизација на македонскиот знаковен јазик, бидејќи со претходната претстава за деца пред две години наидовме на големи проблеми од толкувачи и други глуви лица од различни градови каде гостувавме. Има еден знак за јаболко во Пелагонија, друг во Скопје и Куманово. Има некои стари знаци кои не ги разбираат. Во Косово, Албанија, Хрватска, Бугарија знаковниот јазик е стандардизиран, а во Македонија, Србија и Босна воопшто не и е хаос на таа тама. Ние ги поддржуваме како тетарска заедница и пуштаме порака до државата дека е време да се стандардира јазикот ,зашто ако македонскиот јазик е идентитетот на нашиот народ, тогаш и знаковниот јазик е дел од иденитетот “, рече режисерот Ристовски.

Приказната, претставена низ призмата на лицата со оштетен слух и раскажана од професионални актери, се фокусира на проблемите и социјалните неправди со кои се соочуваат младите лица од оваа ранлива група. Дејството ја следи љубовната приказна на Дамјан кој нема проблеми со слухот и Сара која не слуша, неприфаќањето на нивната врска од средината, измејувањето, сè додека парот не се раздели со солзи во очите сфаќајќи дека се осудени од општеството да живеат во паралелни светови. Неговиот свет на музиката, а нејзиниот свет на тишината.

„Да бидеш рамноправен во ова општество, не треба да биде лускуз во 21 век. Државните институции во Македонија макотрпно работат на правата на лицата со оштетен слух. Но, некои од нашите глуви пријатели се жалат дека во пракса просецот е многу спор“, рекоа актерите и говорен и на знаковен јазик.

Претставата го опфати и проблемот со немањето услови за студирање на овие лица, работата за мали плати, па се зголемува и бројот на оние кои заминуваат во Германија.

„Само лажат, нема резултати во пракса. Не сакам да работам во печатница за мала плата. Сакам подобар живот. Воопшто не се добри условите. Сè е поврзано со политика. Кога ќе се појави нова партија на власт, со старата само се спротивставуваат. Ништо ново за нас глувите. Ни во театар не можеме да одиме. Нема забава, ни културен, социјален, образовен живот. Ми се смачи од борба. Државата треба да работи за прават на глувите. Имам 26 години и досега не ми се обезбедени моите права. Подобро да заминам некаде во Европа за подобар живот. Овде нема услови за нас глувите“, го пренесува гласот на лицата со оштетен слух актерката Наталија Ристеска.

Во претставата играат акатерите Наталија Ристеска, Кристијан Танчевски, Марија Стефановска, Маја Андоновска, Сандра Грибовска и Никола Пројчевски.

Ж. ЗДРАВКОВСКА