Сѐ помалку индивидуални лозари обработуваат лозје во Вардарскиот Регион, најголем одледувач на лозјето во Македонија. Тоа го покажуваат бројките кои велат дека површините се намалуваат од година в година. Од 24 илјади хектари во 2020, во 2023 површината била 22.353 хектари, според Државниот завод за статистика. Од друга страна, се зголемува девизниот прилив од извозот на македонското вино во странство. Велешко-Кавадаречко-Неготинскиот  Регион, познат како виногорје на Македонија, има бројни винарии.

„Виното како производ носи голем девизен прилив оти високо котира на извозната листа. Македонија лани за првпат имаше напредок, колку е извезено наливно вино, исто колку и флаширано вино“,  вели Андон Крстевски, енолог во винаријата „Стоби“.

Сопствениците на малите, средни и големи винарии се тие кои вложуваат во оваа доходовна индустриска гранка. Индивидуалните лозари кои со години со музика во друштво го закројуваа лозјето на празникот Свети Трифун на 14 февруари, годинава ги немаше. Велешкото виногорје е заборавено со обраснати лозја.

„Имам лозје, ама годините не ми дозволуват да го работам. Младите не ги интересира, заминаа од земјава, кој да го работи? Нема ниту некој кој сака да го работи за без пари, така го давам само да не пропадне. Една година болест, друга година мраз, трета суша и не се исплатува да се работи, не носи пари ниту трошоците може да се покријат“, вели велешанец кој со радост се сеќава на Свети Трифун низ годините.

Лозјето кај индивидуалните лозари се копачи, иако виното е еден од ретките извозни  македонски производи кој високо котира во светот. Во 2023, извозот на вино е 57,68 милиони евра, што е највисока вредност досега. Тие девизи се добиени со извоз на 68 милиони литри вино. Извозот на вино е во постојано опаѓање, најголемо количество беше во 2012 со 148,68 милиони литри. Тогаш од оваа продажба биле прибрани 56 милиони евра. Тоа зборува дека од година в година цената на извезен литар вино расте, бидејќи наместо наливно, се извезува сѐ повеќе флаширно, кое има подобра цена.

Државата финансиски го помага претставувањето на македонските винарии на престижните вински саеми во странство, со плаќање закуп на штанд и на површина.

„Препознатливи сме по нашите автохтони сорти, вранец, станушина, темјаника. За сè треба време, да мине подолг период да нè препознаат и да се зголемува извозот на флаширано вино, на местото од наливното. Македонскиот амбасадор на виното е вранецот“, вели Божидар Илиевски, енолог од винаријата „Шато Сопот“.

Македонското вино се извезува во четириесетина држави, а најголеми увозници во 2023 биле Србија и Германија.

П. ПЕЧКОВ