Денеска, на верскот празник Петровден, се одбележува 210-годишнината одраѓањето на големиот балкански градител на сакрални објекти, Андреја Дамјанов. Локалната власт на Велес му оддаде почит на Дамјанов на неговиот гроб.

Гробот, мал, камен, необележан, е во кругот на црквата „Свети Пантелејмон“. Иако големиот мајстор на градбата сакал да остане безимен, оти неговиот завет бил „мајсторот по делата се познава“ на неговиот гроб нема никаков знак и име.

Неговите дела освен во Македонија, ги има во Србија и Босна и Херцеговина. Со повеќе од 40 цркви, тој е меѓу најплодните но и најпознати градители на територијата на Балканот.

„На Дамјанов не сме му го дале вистинското место, колку тој значи за Македонија. Тој создал огромно национално богатство, кое и по толку време на неодржување опстојува и се белег на нашето постоење“, вели архитектката Стана Амбаркова од Велес.

Наградата „Андреја Дамјанов“ за животно дело, за особени достигнувања и личен придонес во развојот на архитектурата и градителството ја доделува Асоцијацијата на архитекти на Македонија (ААМ), архитектката и професорка Зорица Блажевска е добитничка за 2022. (Фото: СДК.МК)

Во негова чест, Асоцијацијата на Aрхитекти на Македонија (ААМ) ја доделува престижната награда „Андреја Дамјанов“, признание за животно дело, особени достигнувања и личен придонес во развојот на архитектурата и градежништвото. Оваа архитектонска награда претставува афирмација на залагањето кон архитектурата во нашата земја и се доделува на државјанин на Македонија. Наградата се состои од плакетата и статуетка со ликот на Андреја Дамјанов, а добитникот станува и член на Архитектонската академија на ААМ. Архитектката и професорка Зорица Блажевска е добитни;ка на наградата за 2022.

Роден е во 1813 во велешкото село Папрадиште, каде се доселило мијачкото семејство Дамјанови кое води потекло од Рензовци. Точниот датум на раѓањето не е познат, ниту денот на смртта, но затоа е познато делото кое зад себе го остави Дамјанов.

Дамјанов се смета за ненадминлив градител на сакралани објекти на Балканот. Освен што е мајстор за градење цркви, тој се бавел и со зографство. Во црквата „Свети Пантелејмон“ во Велес е сочувана иконата со потпис на Дамјанов од 1848 на неа е насликан Свети Тома, а која е во мошне лоша состојба.

Негови дела меѓу другите се и и црквите „Свети Никола“ во Куманово, „Свети Јокаим Осоговски“, „Свети Архангел Михаил“ во село Чичево.

П. ПЕЧКОВ