Pandemia e koronavirusit ishte edhe një sfidë tjetër për të pastrehët në luftën e tyre të mundimshme për mbijetesë. Megjithëse kryesisht janë lënë të kujdesen për veten e tyre, ata thonë se nuk kanë dëgjuar për ndonjë infeksion midis të pastrehëve.

“Në një vit e gjysmë të kaluar ne kemi luftuar me situata vërtet të vështira, përfshirë Covid-19. Ne jemi përpjekur të mbijetojmë dhe deri më tani, falë Zotit, nuk kam dëgjuar që një person i pastrehë të infektohet me koronavirus. “Ndoshta Zoti po na mbikëqyr”, tha Hari, një njeri i pastrehë nga Shkupi.

Anëtarja e Kryqit të Kuq, Dragana u jep doreza, dezinfektues dhe maska të pastrehëve.

Që nga fillimi i pandemisë, Kryqi i Kuq ka qenë i përfshirë në mbrojtjen e të pastrehëve, formimin e një ekipi të veçantë të lëvizshëm për t’u siguruar atyre mbrojtje të rregullt dhe ofrimin e testeve sipas kërkesës.

“Sipas raporteve tona mjekësore, deri më tani nuk ka pasur pothuajse asnjë person me simptoma ose të dyshuar për virus, dmth është regjistruar vetëm një person i pastrehë i cili ishte i shtruar në spital në Shkup. “Të gjithë ata që duhet të ishin testuar me rekomandimin e një mjeku e kanë bërë këtë me mbështetjen tonë,” tha Suzana Tuneva-Paunovska, Sekretare e Kryqit të Kuq Shkup.

Te kjo pikë ndihme, të pastrehët kishin mundësinë të qethnin flokët.

Programi i Kryqit të Kuq për mbështetjen e të pastrehëve mbulon njerëzit për të cilët ky fenomen është një mënyrë apo filozofi e të jetuarit. Sipas bazës së të dhënave, numri i tyre varion nga 150 në 180, me 70% burra, 25% gra dhe 5% fëmijë. Shumica e tyre janë beqarë, të cilët për arsye të ndryshme kanë mbetur në rrugë dhe çdo ditë kërkojnë një vend për të kaluar natën.

I pastrehu Enver Kovaç merr bukën e dhuruar në pikën e ndihmës nga Kryqi i Kuq.

“Përveç në veten e tyre, këta njerëz kanë mosbesim në sistem dhe njerëzit përreth tyre, dhe puna sistematike është e nevojshme gjatë gjithë vitit që aktivitetet e socializimit të kenë një efekt. Kur hapëm pikën e ndihmës dhjetë vjet më parë, bëmë një hulumtim të vogël në të cilin klientët tanë theksuan se ata kanë nevojë për një vend në qytet ku do të mbajnë higjienën, do të marrin rroba të pastra dhe do të kenë qasje te një mjek, psikolog dhe punonjës social. “Këtu ata gjithashtu marrin shërbime të parukerisë falas,” tha Tuneva-Paunovska.

Të pastrehët duke pritur për rroba të dhuruara të pastra.

Pika për njerëzit e pastrehë në Shkup është në dispozicion për përdoruesit dy herë në javë, dhe në periudha të valëve të të ftohtit dhe nxehtësisë funksionon 24 orë. Në ditët e tjera, mbështetja individuale u jepet të pastrehëve, sigurohet ndihma juridike dhe rregullohet dokumentacioni për përfshirje më të lehtë në sistem.

Tuneva-Paunovska tregon se ka dhe histori suksesi për risocializimin e të pastrehëve, e cila është pjesa më e rëndësishme e punës së tyre.

I pastrehu Ismet duke pushuar pas një dushi të ngrohtë.

“Deri më tani kemi arritur të risocializojmë dhe të gjejmë punësim për 15 nga përdoruesit tanë. Është një proces vërtet i gjatë dhe kërkon punësimin e profileve të ndryshme të bashkëpunëtorëve profesionistë. “Bashkëpunimin më të mirë e kemi me autoritetet e qytetit të Shkupit, të cilët punësojnë të pastrehët në ndërmarrjet publike,” tha Tuneva-Paunovska, duke shtuar se në Shkup ekziston një qendër për strehim të përhershëm të të pastrehëve të moshuar ose të sëmurë kronikisht.

Një nga ata shembuj pozitivë është Tair Daut, i cili thotë se ai u bë i pastrehë për shkak të varësisë së tij nga lojërat e fatit dhe situata e tij u përkeqësua pas një sërë problemesh serioze shëndetësore.

Një i pastrehë provon këpucë të dhuruara nga Kryqi i Kuq në pikën e ndihmës për të pastrehët.

“Deri në vitin 2011 endesha rrugëve, sepse nuk dija ku të shkoja dhe çfarë të bëja. Pas operacionit as që mund të punoja më. Kryqi i Kuq më ka ndihmuar shumë dhe jam shumë mirënjohës për gjithçka që ka bërë për mua. Duke ardhur këtu, në Momin Potok, më frymëzoi të përpiqem të rikthehem të paktën pak nga jeta e vjetër, normale. Kryqi i Kuq më ndihmoi të merrja një certifikatë parukerie, e cila më hapi mundësi të reja. Megjithëse nuk fitoj shumë, unë vij këtu çdo të mërkurë dhe të premte për t’u shërbyer njerëzve të tjerë të pastrehë. Për këtë marr kompensim prej 3,000 denarëve, por kjo do të thotë më shumë se para për mua. “Unë nuk ndihem i pastrehë këtu, ndjehem sikur kam një shtëpi”.

Tekst dhe foto: GJ. LIÇOVSKI