ХИП-ХОПОТ НАПОЛНИ 50 ГОДИНИ, ТРГНА ОД ПОДРУМ ВО БРОНКС И ГО ОСВОИ СВЕТОТ

    ХИП-ХОПОТ НАПОЛНИ 50 ГОДИНИ, ТРГНА ОД ПОДРУМ ВО БРОНКС И ГО ОСВОИ СВЕТОТПионерите на хип-хопот Џа Рул, Диџеј Кул Херк и Грандмастер Флеш на фотографија од 2000 година. (Фото: Гети)

    На денешен ден во 1973 година, на забава во стан во Бронкс, Њујорк, се роди хип-хопот. Со два грамофона и микрофон, фанк и соул диџејот Кул Херк од Јамајка измеша две плочи заедно – со изолирање и проширување на ритамот на тапаните или „брејковите“ – а врз нив истовремено говореше ритмично. Другото е историја. Во реалноста, корените на хип-хопот беа фатени многу порано од претходниците како Последните поети (Last Poets) и диџеј Холивуд, но 11 август 1973 година стана симболичен датум на раѓање.

    Наскоро диџеите почнаа да ја покажуваат својата разноврсност, објавувајќи 12-инчни плочи на кои екипажи на ем-сија рапуваа со ритам. Химната на раната стара школа се појави во форма на хитот „Раперска сласт“ (Rapper’s Delight) на Шугархил Генг од 1980. Рапувањето и миксањето, заедно со брејкденс – нова форма на уличен танц што растеше заедно со музиката – и графитите, станаа четирите столбови на бунтовното движење. Диџејот од Бронкс Африка Бамбаатаа го формираше движењето Зулу, кое организираше настани каде членовите на бандите можеа да се натпреваруваат во брејкденс и да слушаат музика.

    Во преселбата од улица на ТВ, водечките њујоршки графити уметници Жан-Мишел Баскијат и Фаб 5 Фреди се појавија во првото рап видео емитувано на Ем-Ти-Ви, за песната „Занес“ (Rapture) на постпанк бендот Блонди. Како што растеше хип-хопот, така растеа и можностите за меѓужанровски соработки. Хип-хоп преработката од Ран Ди-Ем-Си од 1986 година на рок песната „Оди вака“ (Walk This Way) на Аеросмит стана инстант класика на новата школа, и го создаде ги првите глобални хип-хоп суперѕвезди.
    Хип-хопот го наоѓаше својот глас, а раперите се занимаваа со политички и општествени прашања. Инспириран од Движењето за црна моќ од 1960-тите, хитот на Паблик енеми „Бори се со моќта“ (Fight the Power) ги истакна проблемите со кои се соочуваат младите црнци.

    За песната на Нас, „Њујоршка состојба на умот“ (N.Y. State Of Mind) – една од ретките рап-песни што се вклучени во антологијата на афроамериканската литература на Нортон – беше речено дека дава „толку јасен приказ на животот во гето како фотографија на Гордон Паркс или песна на Лангстон Хјуз“. Во песната на Ен-Даблју-Еј „Изрази се“ (Express Yourself) Др. Дре вели дека им било кажано да „заборават на гетото и да рапуваат за топ листите“.

    Пред да заврши милениумот, се појави првата бела мегаѕвезда на хип-хопот. Под менторство на Др. Дре, гласно во хип-хопот влезе Маршал Матерс III од Детроит, познат како Еминем, или Слим Шејди. Неговиот мрачен хумор, политички некоректен, брзо римување донесе нешто ново што кулминираше со филмот „8 милји“.

    Иновациите постојано доаѓаа од пионерите, вклучувајќи ги Ауткаст, Канје Вест, Тајлер, Д Криејтор и Кендрик Ламар кои ќе го претворат хип-хопот во уметничка форма со доаѓањето на дигиталната ера. Ламар рече дека сакал како сведоштво да каже „брутални“ работи што „општеството можеби нема да сака да ги слушне“, додека „сè уште ја има таа врска“ со слушателите. Неговиот платински албум од 2015 „Да подведеш пеперутка“ (To Pimp a Butterfly) доби Греми, ја даде песната „Во ред“ (Alright) што стана химна на пркосот за демонстрантите на Црните животи се важни (Black Lives Matter) по убиството на Џорџ Флојд. Следниот албум „Проклето“ (Damn) во 2018 освои Пулицерова награда.

    Отприлика во исто време, канадскиот поп-рапер Дрејк стана првиот рап пејач кој беше вброен на листата на Билборд 100 жешки пејачи на годината, благодарение на неговата вирална хит песна „Еден танц“ (One Dance). Лил Нас Икс, еден од најголемите геј рапери на сцената со историја на хомофобија, постави нов рекорд на американската топ листа од 19 недели на првото место со „Пат за стариот град“ (Old Town Road).

    Доминацијата на хип-хопот на радио, стримингот и топ листите во последниве години е непобитна, како и неговото влијание врз сè, од модерниот мејнстрим поп до комедијата, филмот и модата. Неговото патување од подрумот во Бронкс до поле во Пилтон преку Лондон, Париз, Порторико и светот беше долго, но остана глобален феномен.

    Симнете ја мобилната апликација

    ©SDK.MK Крадењето авторски текстови е казниво со закон. Преземањето на авторски содржини (текстови) од оваа страница е дозволено само делумно и со ставање хиперлинк до содржината што се цитира