Со протест пред зградата на Општина Битола, жителите побараа новата регионална депонија која ќе се гради за депонирање смет од 18 општини од Југозападниот и Пелагонискиот Регион да не биде во близина на Битола. Според проектот, таа треба да биде сместена во рудникот Суводол, на територијата на Општина Новаци, што е на оддалеченост од 18 километри од градот.

Битолчани рекоа дека доста им е загадувањето од РЕК, па не сакаат во своја близина уште една еколошка бомба.

„Битола е сведена на општина која треба да ѝ се поклонува на централната власт. Од Министерството за екологија рекоа ова се одлучува на повисоко ниво, било од државен интерес, тогаш сите ние сме нула. Според статистиката од 2023 година, се работи за отпад од 238.000 тони што ќе се носи во Пелагонискиот Регион, а Пелагонија има годишно 92.000 тони смет. Битола доволно го штитеше повисокиот државен интерес, со тоа што 45 години ние тука го имаме РЕК. Да не се жртвуваме ни ние, ни други население места, туку да се одреди место кое нема да го загрозува животот“, рече Весна Кочанковска.

Битолчаните кои протестираа скандираа „Не за депонија“ и носеа пароли „Направете го Детското, не депонија“, „РЕК+депонија = онкологија“ и други.

„Отповеќе е и едниот загадувач што го имаме. Прво РЕК не функционира како што треба. Денес да се качите на Смолево, ќе ја видите целата прашина и цел пепел од РЕК што го дува ветерот и ние сето тоа го дишеме. Болниците ни се полни, секој втор од млад до стар има некаква дијагноза. Вистинско време е да кажеме ‘не’ на депонијата и воедно да апелираме да се среди загадуваањето со РЕК“, рече Јована Здравевска.

На протестот беше речено и дека и да се изгради депонијата по еколошки стандарди, немаат доверба во системот оти понатаму процесот на заштита од загадувањето ќе се контролира како што треба. А како пример за тоа го посочија РЕК.

„Изминатите 2 дена дува силен ветер, па може да видите што се случува во околината на РЕК, сета таа јаловина што треба да се закопува под земја, сега е разлетана на сите страни и ние ја дишеме и почвата е загадена. Изградба на депонија од толкави рамзери во близина на Битола ќе претставува уште една еколошка бомба“, рече Љупчо Мачковски.

Депонијата, според најавите од Министерството за животна средина, ќе треба да биде изградена до 2027 година, за што е обезбеден заем од Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) и ќе биде по светски еко стандарди, за разлика од сегашната депонија Мегленци која повеќе ја загадува животната средина зашто не е санитарна.

Вчера, во соопштение по повод најавениот денеен протест, од Министерството соопштија дека подготовките за изградба на регионалните депонии се процеси кои траат со години и во нив општините учествуваат заедно со меѓународните и локалните експерти во воспоставувањето на овој систем.

„Регионалната депонија е предвидено да биде изградена на девастирано/оштетено земјиште кое со ваквото искористување ќe даде бенефит и за населението и за животната средина. Студијата за регионалниот систем е во согласност со Директивата на ЕУ 2014/52/ЕУ за оценување на ефектите на одредени јавни и приватни проекти врз животната средина и со македонското национално законодавство. На депонијата ќе завршува најмногу до 50 % од отпадот што се генерира од сите општините, бидејќи регионалниот систем предвидува примарна селекција на отпадот што може да се рецилкира и кој ќе заврши во инсталиции за преработка. Со изградбата на регионалната санитарна депонија ќе се создадат услови за добро и контролирано управување со отпадот, како решение на сегашните проблеми за животната средина и здравјето што произлегуваат од стотиците диви ѓубришта во Пелагонискиот Регион и особено од штетното влијание на постоечката локација за отстранување на отпад во Мегленци која се користи од страна на Општина Битола“, рече Министерството за животна средина и додаде дека дека одлуката за протестите е неоснована, бидејќи граѓаните на Општина Битола не се запознаени доволно со овој проект и дека „стои на располгање да се организираат дополнителни средби со граѓаните, каде заедно со меѓународните и домашните експерти ќе се презинтираат придобивките од овој планиран систем за регионално управување со отпад“.

На последната седница на Советот на Битола, советниците едногласно го изгласаа предлогот на советникот Иван Чулакоски да побараат од Владата измена на локацијата за регионалната депонија. Заклучокот во следниот период треба да ја објави градоначалникот во Службен весник, а потоа да биде проследена до Владата.

Ж. ЗДРАВКОВСКА