Луѓето постари од 65 години бесплатно се возат во подземната железница во Сеул. Мноштво постари лица ги поминуваат деновите возејќи се во возовите до крајот на линијата, или кон никаде конкретно, и станаа етаблиран дел од градското ткиво. Во долгите летни денови – со просечни температури во Сеул од над 30 степени Целзиусови во август – климатизацијата е стабилна, набљудувањето луѓе е возбудливо и интересно, a мрежата од 320 километри на метрото во градот дава неограничени можности за урбани талкања.
„Дома, едноставно би ми било досадно, само да лежам“, вели 85-годишниот Ли, пензиониран дизајнер за внатрешно уредување.
Според податоците од двата главни оператора на подземната железница, постарите возрасни лица кои се возат бесплатно сочинуваат околу 15 отсто од патниците годишно во Сеул. Тие станаа толку сраснат дел од градското ткиво што имаат прекар – „јигонг геоса“, изведен од фразата „бесплатно метро“ – а линиите и станиците што ги посетуваат се добро познати.
Ли и неговата сопруга живеат во тесен стан, издржувајќи се со пензија од неколку стотици долари, а неговата сопруга е главно дома по пет операции на коленото. За него, вели Ли, нема подобар начин да ги помине деновите отколку да оди на бесплатно возење. Еден ден претходно, се возеше во круг – јужно до крајот на линијата 4, северозападно до последната станица на линијата Суин-Бунданг, назад кон исток на линијата 1 – без да стапне надвор од системот на метрото.
„Еден круг наоколу е точно четири часа“, вели тој.
Ли тргнува сам неколку пати неделно, упатувајќи се на една од двете станици на еднакво растојание од неговиот дом: станицата Сују е 1.100 чекори на север, станицата Миа е 1.250 чекори на југ (ги броел).
„Дома, едноставно би ми било досадно, само да лежам“, вели 85-годишниот Ли, пензиониран дизајнер за внатрешно уредување, кој редовно се вози во метрото неколкупати неделно. (Фото: Њујорк тајмс)
Патниците како Ли велат дека знаат да се придржуваат до внимателниот ритам и неискажаните правила на возењето во метрото: Избегнувајте шпиц, кога возовите се преполни и сите брзаат. Не стојте пред седнатите млади луѓе, за да не се чувствуваат под притисок да се откажат од своето место.
„Читате и дремете“, вели 85-годишниот Џеон Јонг-дуек, пензиониран професор по математика кој се вози носејќи книга за теоријата на кинеската поезија напикана во неговата чанта. „Извонредно е кул. Нема агол на Сеул каде што не одам“.
Парк Јае Хонг (73), кој сè уште работи спорадично како градежен инспектор и се занимава со манекенство, вели дека метрото го смета за медитативно и релаксирачко.
„За мене тоа е оаза“, вели тој.
Има шест места резервирани за постари патници на двата краја на секој воз, но Сеул генерално се чини дека има помалку место за постарите луѓе, иако Јужна Кореја брзо старее. Ча Хеунг-бонг, сега 80-годишен, поранешен министер за здравство и благосостојба кој ја предложи политиката за бесплатни билети околу 1980 година, рече дека многу постари Јужнокорејци живеат со ограничени приходи бидејќи националниот пензиски систем не бил воспоставен до крајот на 1980-тите. Околу четворица од 10 Јужнокорејци над 65 години живеат во сиромаштија, што е двојно повеќе од стапката во Јапонија или САД, според Организацијата за економска соработка и развој.
Бидејќи системот на подземната железница е во долгогодишен дефицит, политичарите рутински зборуваат за укинување на бесплатните билети или за зголемување на возраста за да се квалификуваат за нив. Градоначалникот на Сеул, О Се-Хун, истакна на панел во февруари дека помалку од 4 отсто жители во градот биле над 65 години кога политиката беше усвоена пред неколку децении; сега таа возрасна група сочинува повеќе од 17 проценти.
„Дали старите луѓе стареат затоа што сакаат?“, рече на форумот Ким Хо-ил, претседател на Корејското здружение на постари граѓани и пензиониран пратеник. „Ние сме турнати во старост со годините што минуваат“. „Зошто се обидувате да ни ја одземете оваа среќа? праша тој, тврдејќи дека земјата штеди повеќе во здравствената заштита со тоа што ги одржува активни постарите возрасни лица.
80-годишниот Хан Квеи вели дека сакал да се вози во возовите рано наутро, кога вредните луѓе се враќаат дома по ноќната смена и со мажите зборувал за подобрите времиња на нивната младост. Дома, тој чува пет примероци од мапата на метрото на пошироката област на Сеул што ги консултира за да ги планира патувањата.
„Ако требаше да платам билет до таму и назад, не би можел да го сторам тоа“, вели тој.
До околу 16 часот дента кога се возеше, 85-годишниот Ли веќе беше на пат за дома. Гледајќи наооколу во вагонот на метрото, кој беше скоро половина полн со постари луѓе, тој рече дека се согласува оти возраста за бесплатни билети веројатно треба да се зголеми. „Седумдесет и 75-годишни се пролетни кокошки“, вели тој. „Шеесет и петгодишниците во суштина се деца“.
