Десетина пасионирани колекционери на минијатурни модели на автомобили синоќа учествуваа на првата државна изложба, која ја организираше клубот „Die-Cast“ од Куманово. Тие пред кумановската јавност ги претставија своите вредни експонати – реални реплики на вистински модели од разни производители, кои со години ги собирале и ги чуваат од заборав на времето. Посетителите имаа несекојдневна можност на едно место да видат илјадници автомобилчиња од различни марки, бои и големини, кои беа особено интересни за најмалите.
Овие луѓе со необично хоби велат дека прво се вљубеници во автомобилизмот, а потоа се големи деца кои се посветени на своите играчки.
Аце Дејановски од Куманово има колекција од 4.500 модели. Пасијата кон автомобилите ја има од детство, а станал колекционер пред десетина години.
Јовица Ѓелевиќ вели дека ја намалил својата колекција од 1.500 на 700 автомобилчиња (Фото: СДК.МК)
„Кога ми се родија децата, купувајќи ги играчките за нив, всушност сфатив дека ги купувам за себе. Тогаш почнав активно да се занимавам со ова хоби. Колекционер може да биде секој кој има љубов кон автомобилите, но најважно е да е вечно дете во душата. Колекционерството би го споредил со неизлечива болест. Еднаш кога ќе се заразиш, ти влегува во крвта и нема назад“, вели Дејановски, кој заедно со уште тројца колеги е организатор на колекционарската средба.
На некои колекционери им е битно да имаат што поголем број модели, а на некои само одредени парчиња, како што е случајот со Ненад Петровски, дипломиран машински инженер од Скопје. Тој има збирка од 500 експонати на посебни и ретки модели на автомобили. Негова сфера на интерес се автомобили од филмските класици, главно американските модели од 1950-ите до 1980-ите години, како „кадилак“, меѓутоа има и европски олдтајмери.
„Она што ме фасцинира се деталите на изработката на моделот. Така имам ‘мерцедес‘ кој е во размер 1:64, меѓутоа се разликува од останатите по тоа што е многу подобар со детали, па има задни светла, знаци, ознаки, бандаши и гумени тркала. Тој е меѓу најмалите, а најскапо платен – 38 евра“, објаснува Ненад, кој веќе 30 години е посветен на колекционерството.
Еднаш кога ќе се заразиш со колекционерство, ти влегува во крвта и нема назад, велат организаторите на изложбата (Фото: СДК.МК)
Колекционерите од земјава кажуваат дека новите модели најчесто ги купуваат од Србија, а нарачуваат и од европските земји. Цените на парче се движат од едно до 100 евра, во зависност од моделот и староста. Вредноста зависи и од тоа дали се работи за играчки или за колекционерски модели, кои обично се поскапи и со годините добиваат на цена. Според нашите соговорници, најквалитетни колекционерски модели изработуваат јапонските фирми, па американските и кинеските.
Тие вложуваат доста во своите колекции и затоа внимаваат како ги чуваат. Велат дека најчесто ги држат на полици затворени со стакло, бидејќи во спротивно, прашината ги оштетува.
Клубот „Die-Cast“ постои од 2018, а името го добил по моделот на автомобили кои популарно се нарекуваат Die-Cast поради начинот на изработка. Неговата фејсбук група брои 200 членови, а бројот на активни членови е помал.
Идејата на членовите на клубот е вакви изложби да организираат двапати годишно.
„Ја организиравме изложбата со цел да го поттикнеме развојот на колекционерството во Македонија, како што е во Србија и Хрватска. Кај нас нема толкав интерес. Досега кај нас немало ваков настан, па како за првпат, задоволни сме од одзивот“, вели Јовица Ѓелевиќ, кој колекцијата од 1.500 автомобилчиња ја намалил на 700, бидејќи почнал да собира сериозни модели кои се поскапи, а најстариот му е од 1970 година.
Минијатурните модели на автомобили постојат речиси исто колку и вистинските автомобили. Со годините растел и квалитетот на изработката. Тие се изработуваат во повеќе размери, но најзастапени се: 1:18, 1:24, 1:32, 1:43 и 1:64.
С. НИКОЛИЌ
