Целта на работата на историската комисија не е менување на историските факти, тие и не може да бидат променети, туку промоција на образование кое нема да биде основа за манипулации на младите генерации, како и отворање дебата за болни теми, велат македонските членови на мешовитата историската комисија со Бугарија, по денешното објавување на првите препораки за заедничко чествување на историски личности и измени на учебници од историја.

Тие велат дека автономијата на комисијата е запазена и, барем македонската страна, во ниту еден момент не подлегнала и на политички сугестии и притисоци. Притисок, велат, имало од бугарска страна со изјавите на претходната политичка гарнитура во Бугарија.

„Нема бришење на историски факти, тие не ни можат да се избришат. Нема да се менува македонскиот историски наратив, бидејќи целта на комисијата не е да одредува како да се чита македонската или бугарската историја“, велат од комисијата.

Првите препораки на комисијата, кои се заеднички на двете страни, се однесуваат на бугарскиот учебник по историја за 5. одделение и македонскиот учебник по историја за шесто одделение. Препораките се во врска со античкиот период од историјата.

Забелешките за бугарскиот учебник се однесуваат за изразот „бугарски земји“, кој што се препорачува да се промени со „денешни бугарски земји“ или „територијата на современа Бугарија“. Како што велат од комисијата, во бугарските учебници се користи терминот „бугарски земји“ и во антиката, а преку картите се гради чувство кај младите дека има бугарски земји кои денеска не се дел од Бугарија. Забелешката за македонскиот учебник е само картите да бидат попрецизни за антиката.

За заедничко чествување, комисијата усвои препораки за Свети Кирил и Методиј, Свети Климент, Свети Наум и Цар Самоил.
За Цар Самоил, најзначаен елемент за нас, за современата македонска нација, е фактот дека центарот на неговото царство се наоѓа на територијата на денешна Македонија.

Од комисијата нагласуваат дека препораките не се со императивен тон за авторите на учебниците, туку да се гледа на нив како предлози на многу умерен начин напишани.

Македонските членови велат дека треба да продолжи дијалогот со Бугарија, додавајќи дека имаат капацитет да се постават рамноправно со нив. Тие најавуваат дека претстојните разговори, посебно за периодот на 19. век ќе бидат многу тешки, но додаваат дека во разговорите на комисијата ќе дојдат на дневен ред и Втората светска и Холокаустот, кога Бугарите ќе мора да се соочат со нивните трауми.

Македонските членови на комисијата велат дека Бугарија не сака да прифати во работата на комисијата да се вклучат меѓународните експерти, затоа што знаат дека така ќе бидат тенок мраз.

М. ИЛИОСКИ