Преживеаната од холокаустот Маргот Фридлендер, една од последните живи еврејски преживеани од нацистичките концентрациони логори, почина на 103 години, објави Фондацијата „Маргот Фридлендер“. Фридлендер, која е родена во Берлин во 1921, се криела во градот и на крајот била испратена во концентрациониот логор Териезенштад во 1944 година, во тогашна Чехословачка. Нејзиниот татко, мајка и брат биле убиени во Аушвиц.

Таа и нејзиниот сопруг, кого го запознала во Терезиенштат, емигрирале во САД во 1946. Откако тој умре, таа почна да го посетува Берлин во 2000-тите и трајно се врати во 2010 на 88 години. Оттогаш, неуморно работеше и им кажуваше на младите во Германија за нацистичкиот режим.

„Омразата ми е туѓа“, рече таа еднаш.

Фондацијата „Маргот Фридлендер“ соопшти дека таа се борела за подобра Германија: „Со длабока благодарност му оддаваме почит на нејзиното импресивно животно дело. Нејзиниот пример е нашата мисија и наша обврска“. Претседателот на Светскиот еврејски конгрес Роналд Лаудер рече дека Фридлендер е „жена со непоколеблива морална храброст, преживеана од незамисливи загуби и глас на сеќавање со генерации“. Таа не само што го преживеа холокаустот, „таа избра да сведочи“, рече тој.

„До нејзините последни денови, таа стоеше како симбол на издржливоста и хуманоста. Нејзините зборови допреа до срцата. Нејзиното присуство ги промени животите“, рече Лаудер и додаде дека нејзината смрт е загуба за еврејскиот народ, за Германија и „за сите оние кои веруваат во меморијата и моралната одговорност“.

Германскиот претседател Франк-Валтер Штајнмаер изрази сочувство и рече дека изгубил голем пријател. Тој рече дека таа ѝ дала на Германија помирување, и покрај тоа што го преживеала во нејзиниот живот. Штајнмаер рече дека земјата не може да биде доволно благодарна за нејзиниот подарок. Штајнмаер во петокот требаше да ѝ оддаде почест на Фридландер со државен медал.

Фридлендер доби многу признанија во Германија – симпатична, блескава стара дама која можеше да раскажува такви импресивни приказни. Нејзиното име го носи наградата за училишни проекти за холокаустот и денешната култура на сеќавање. Во јуни 2018, на 96 години, таа беше прогласена за почесен граѓанин на Берлин. По повод нејзиниот 100-ти роденден беа објавени книга и илустрирана биографија. Во 2023, јавниот радиодифузен сервис ЗДФ направи документарна драма за неа, што се совпадна со 85-годишнината од Кристалната ноќ, ужасниот погром во 1938 година извршен од нацистите.