Кра­ли­ца­та на ром­ска­та пес­на Ес­ма Ре­џе­по­ва, која почина денеска на 73 години, беше вбро­е­на ме­ѓу 50-те нај­врв­ни гла­со­ви на све­тот на си­те вре­ми­ња, во из­бо­рот на аме­ри­кан­ско­то др­жав­но ра­дио “Ен-Пи-Ар”. Во из­бо­рот, лан­си­ран на ра­ди­оп­рог­ра­ма­та кон кра­јот на ја­ну­а­ри, 2010 година, се­ко­ја не­де­ла, со спе­ци­јал­на еми­си­ја, се от­кри­ваше по еден нов глас од 50-те. Ес­ма беше во друш­тво на ле­ген­дар­ни­те пе­ја­чи Ма­ри­ја Ка­лас, Ела Фиц­џе­ралд, Ма­ха­ли­ја Џек­сон, Нус­рат Фа­тех Али Кан, Иги Поп, а еми­си­ја­та за неа беше еми­ту­ва­на на 5 ап­рил, 2010.
По­пу­лар­но­то ра­дио “Ен-Пи-Ар” е из­гла­са­но за нај­ве­ро­дос­то­ен из­вор на вес­ти во САД и е ме­ѓу три­те нај­слу­ша­ни ра­ди­ја во зем­ја­та. Еми­ту­ва вес­ти и соз­да­ва прог­ра­ми од кул­ту­ра­та.
Се­ри­ја­та “50 врв­ни гла­со­ви” е соз­да­де­на врз ос­но­ва на из­бо­рот на слу­ша­те­ли­те и на еки­па ек­спер­ти, а ка­ко што ве­ли ра­ди­о­то: “От­кри­ва­ње­то на не­поз­на­то­то бе­ше еден од клуч­ни­те де­ло­ви на оваа се­ри­ја”.
Во еми­си­ја­та за неа, Ес­ма беше ин­тер­вју­и­ра­на во неј­зи­ни­от дом во Скоп­је, а за неа и за неј­зи­но­то жи­вот­но и тво­реч­ко пар­тнер­ство со Сте­во Те­о­до­си­ев­ски збо­ру­ваше и му­зич­ки­от ан­тро­по­лог Ка­рол Сил­вер­ман од Уни­вер­зи­те­тот во Оре­гон.
“Не­кои пе­ја­чи се чу­до со еден хит, не­кои, пак, ќе сни­мат не­кол­ку ал­бу­ми пред да из­бле­дат. А има и такви што ос­та­ну­ва­ат по­пу­лар­ни со ге­не­ра­ции. Во бив­ша Ју­гос­ла­ви­ја, ед­на же­на има­ше по­ве­ќе хи­то­ви во те­кот на по­ве­ќе го­ди­ни од ко­го би­ло – Ес­ма Ре­џе­по­ва, поз­на­та и ка­ко Кра­ли­ца на Ци­га­ни­те”, поч­ну­ва еми­си­ја­та за Ес­ма, ко­ја ка­жу­ва де­ка ми­ли­о­ни лу­ѓе низ це­ли­от свет ја чу­ле неј­зи­на­та пес­на “Чае шу­ка­рие”, со ко­ја поч­ну­ва фил­мот “Бо­рат”.

На пра­ша­ње­то ко­ја е неј­зи­на­та тај­на за одр­жу­ва­ње на сил­ниот глас, Ес­ма от­кри: “Из­бег­ну­вам га­зи­ра­ни пи­ја­ла­ци и ро­ман­тич­ни вр­ски со ма­жи”.

“Над 50 го­ди­ни Ес­ма цве­та ка­ко пе­јач­ка и сни­ма пло­чи, и пок­рај по­ли­тич­ки­от при­ти­сок и пред­ра­су­ди­те за Ро­ми­те. Со кри­ци, тре­пет и ше­пот, таа пее за ром­ска­та кул­ту­ра, жи­вот­ни­те раз­о­ча­ру­ва­ња и, осо­бе­но, за не­воз­вра­те­на­та љу­бов. Во ‘Чае шу­ка­рие’ таа пее: ‘Уба­во де­вој­че, не оди пред ме­не, свр­ти се, пог­ледни ме, про­бај да ме са­каш'”, се ве­ли во еми­си­ја­та, во ко­ја Ес­ма рас­ка­жу­ва и де­ка ста­на­ла пе­јач­ка со­сем слу­чај­но.

Ко­га има­ла 14 го­ди­ни, ди­рек­то­рот на шко­ла­та ја при­ја­вил на нат­пре­вар за пе­е­ње на ра­дио и, на неј­зи­но из­не­на­ду­ва­ње, таа по­бе­ди­ла. Ос­во­и­ла наг­ра­да вред­на 4 то­гаш­ни ју­гос­ло­вен­ски пла­ти, но се пла­ше­ла да му ка­же на тат­ка си, па ги скри­ла па­ри­те во шка­фот со дол­на­та об­ле­ка. Мај­ка ѝ ги от­кри­ла ко­га ја под­гот­ви­ва­ла ба­ња­та за де­ца­та не­кол­ку де­на по­доц­на. Тат­ко ѝ се на­лу­тил, но, ка­ко што ве­ли Ес­ма: “Му ве­тив де­ка ако ста­нам пе­јач­ка, ќе пе­ам са­мо на ра­дио и оти ни­ко­гаш не­ма да пе­ам во рес­то­ра­ни, ба­ро­ви и во так­во неш­то”. А ка­ко што ве­ли еми­си­ја­та, тоа не бил ле­сен из­бор: Во Ју­гос­ла­ви­ја во 1950-ти­те, пе­е­ње­то на свад­би или во ба­ро­ви бе­ше приб­лиж­но единс­тве­на­та мож­ност за ка­ри­е­ра на ром­ски­те му­зи­ча­ри.
Еми­си­ја­та на­та­му ја сле­ди неј­зи­на­та при­каз­на за жи­во­тот и ка­ри­е­ра­та со Сте­во Те­о­до­си­ев­ски и за­вр­шу­ва со тоа де­ка и на тогашните свои 67 го­ди­ни, Ес­ма има сто­ти­ци нас­та­пи го­диш­но низ це­ли­от свет. На пра­ша­ње­то ко­ја е неј­зи­на­та тај­на за
одр­жу­ва­ње на сил­ни­от глас, Ес­ма от­кри: “Из­бег­ну­вам га­зи­ра­ни пи­ја­ла­ци и ро­ман­тич­ни вр­ски со ма­жи”.

„Јас многу работи имам направено и постигнато во светот, ама за тоа во Македонија малку се знае”, рече Есма во 2010

Ин­спи­ри­ра­на, пак, од еми­си­ја­та за Ес­ма на “Ен-Пи-Ар”, му­зич­ка­та кри­ти­чар­ка на “Ва­шин­гтон пост” Ен Ми­џет на­пи­ша ре­цен­зи­ја за неј­зи­ни­от глас и тво­реш­тво­то, во ко­ја, ме­ѓу дру­го­то, ве­ли: “Ре­џе­по­ва има глас кој зву­чи ка­ко пре­те­пан мус­танг кој ју­ри низ ули­ца пол­на со дуп­ки – иг­рив е и рас­кр­шен и јак, и бил на раз­ни мес­та и уш­те ќе оди на дру­ги мес­та, и баш му е гај­ле што му е на па­тот”.

Ес­ма кога се случи изборот, не знаеше дека најслушаното американско радио ја вброило ме­ѓу 50-те врвни гласови, но изјави дека не е изненадена.
“Сум настапувала низ целиот свет. Во Америка сум имала концерти во си­те големи театри, и тоа што сум влегла во конкуренција со пејачи со свет­ско реноме не ме изненадува. Јас во 1995 година бев избрана за при­ма­до­на на Европа. Тоа е избор кој се одржува на 4 години, и се избираат оперски пе­ја­чи, а јас, иако не сум оперска пејачка, го добив најголемото признание. Мо­и­те албуми се продаваат низ целиот свет и каде и да настапувам, ми ги зна­ат песните”, изјави тогаш Есма Реџепова од Будимпешта, каде имаше голем концерт и додаде:„Јас многу работи имам направено и постигнато во светот, ама за тоа во Македонија малку се знае”.