Лицата со попречености наидуваат на секојдневни пречки во животот, а реагираат дека надлежните институции не ги слушаат нивните реакции. Затоа тие бараат промена на законската регулатива и подобар  пристап до здравствените услуги од постојниот, кој е надминат или стар. Потребно е законот да се моделира според потребите на овие лица, пропишаните ортопедски помагала не одговараат на потребите, потребно е  да бидат бесплатни, а обновата на покус временски рок, не се сите лица исти и не можат да користат иста инвалидска количка. Со серија трибини, граѓанските здруженија сакаат да го свртат вниманието на Законот за здравствена заштита за подобрување на условите при лечењето или на состојбата во која се наоѓаат како пациенти.

„Направени се промени, но потребни се уште многу. Потребно е докторите од примарната, секундарната и терцијарната заштита да имаат поголема едукација за пациентите – лица со попреченост. Пред сѐ, матичните лекари, стоматолозите и гинеколозите. Потребна е поголема опфатност, повеќе услуги со бесплатното здравство. Здравствените установи често не се физички достапни за овие лица, стоматолозите немаат адаптирани столови за да можат да ги користат лицата со попреченост, исто и гинеколошките столови и мамографите. Кога лице со попреченост ќе дојде кај кој било лекар, да биде пуштено на преглед од останатите пациенти, а не да чека во чекална“, кажа Далиборка Златева, претседателка на Здружението на лица со церебрална парализа и други попречености.

На трибината во Велес, искуства и проблеми споделуваа родители на лица со атипичен развој. Еден родител зборуваше за добивање и користење на инвалидска количка.

Влезот на Здравствен дом Велес. (Фото: СДК.МК)

„За набавка на инвалидска количка добиваме 35.000 денари од Фондот за здравство. Тоа е вредност од пред пет-шест години. Денес таа сума е далеку надмината и ако сакаме да набавиме нова и современа, мораме да доплатиме од 30.000 денари нагоре“, рече родителот.

Во друг случај беше посочена набавката на слушен апарат.

„Бесплатно добиваме апарат, кој е се послаб квалитет. За синот набавивме поквалитени кои овозможија да го врати говорот. Ги набавуваме на сопствен трошок. За жал, со помош од 5.500 денари за лица со попреченост, колку можеме да набавиме. Ако не сме ние родителите, тие не се во можност за живот. Така што, Фондот треба и оваа помош да ја зголеми“, додаде друг родител.

Трибината е дел од проектот „Соочување со предизвиците и стигматизација од областа на здравствената заштита“ финансиран од МЦМС и Швајцарската агенција за обнова и развој.

„Приватното здравство апелира државата да обрне поголемо внимание, да се изградат повеќе пристапни рампи, да се променат законите, да се излезе во пресрет на барањата и потребите. Така ќе покажеме поголема свест како друштво кон лицата со попреченост“, рече  д-р Лили Чолакова-Дервишова, претседателка на Здружението на приватни доктори.

 П. ПЕЧКОВ