Ирена Лозана е родител на дете со посебни потреби. Во премрежjето на секојдневните проблеми со кои се среќава како родител и севкупното внимание кое му го посветува на своето дете со посебни потреби како и на уште две нејзини деца, таа наоѓа време да присуствува на родителскиот камп кој го организира Ресурсниот центар на родители на деца со посебни потреби. На овој камп е дојдена со нејзиниот сопруг, а искуствата и знаењата што овде ги добиваат како родителио многу им помагаат во надминувањето на секојдневните тешкотии кои со себе ги носи грижата на лице со посебни потреби.

„На овој родителски камп јас сум додена со мојот сопруг. Овде имавме можност да се потсетиме за некои работи кои како да сме ги подзаборавиле за себе како родители. Научивме дека не можеме ефикасно да му помогнеме на нашето дете ако првин самите на себе не си помогнеме. Тоа важи за нас но и за сите родители кои имаат дете со посебни потреби. Бидејќи ова не ми е прва ваква обука, многу работи кои досега ги научив веќе активно ги применувам во семејството и во комуникацијата со сите моите деца. За жал, познавам многу вакви родители кои немаат ниту дел од овие сознанија и токму затоа има голема потреба од одржување на уште повеќе вакви психолошко-едукативни кампови во кои би се опфатиле што е можно повеќе родители за да им се помогне. Ако родителот самиот не е среден, не е едуциран, како може да му помогне на своето дете со посебни потреби? Јас од вакви семинари секогаш се враќам полна со енергија и можам уште повеќе да му се посветам и да му помогнам на моето дете со посебни потреби, се разбира заедно со сопругот“,  вели Лозана.

Научивме дека не можеме ефикасно да му помогнеме на нашето дете ако првин самите на себе не си помогнеме, велат родителите (Фото: СДК.МК)

Слични искуства од наученото на овие родителски кампови има и Раде Аљаковски од Прилеп.

„Овие родителски кампови се од исклучително големо значење за нас родителите кои имаме деца со посебни потреби. Тоа што овде искрено и отворено ќе прозбориме за нашите проблеми, за нашите маки и тешкотии низ кои проаѓаме во животот, претставува голема корист за нас. Помошта што ја добиваме од стручните лица навистина помага, оти нашите проблеми не само што се надминуваат туку и ефикасно и трајно се решаваат. Вакви обуки за родителите не треба да има само еднаш или два пати во годината, туку тоа треба да биде многу почесто и да се опфатат што поголем број родители. Во секоја општина би требало да има барем две обуки месечно, ако сакаме навистина да им помогнеме на сите вакви родители, а за тоа има голема потреба. На таквите обуки јас би предложил да бидат присутни и лица од локалната самоуправа, од подрачните единици на ресорните министерства, за и тие вака од нас да ги слушнат нашите реални проблеми и за да добијат подобра претстава со какви маки ние се соочуваме“, вели Аљаковски.

Организатор на овие родителски кампови е Ресурсниот центар за поддршка на родители на деца со посебни потреби, а идејата потекна од самите родители.

„Со отварањето на линијата за психолошка и правна помош на родителите на лица со посебни потреби видовме дека на овие родители навистина им е потребна голема психолошка помош, а посебно на оние помлади родители. За жал, тие најчесто се препуштени сами на себе, кој како ќе се снајде или колку има сила да се избори со проблемите. Така и дојде идејата за првиот родителски камп, со кој сакавме да ги зајакнеме капацитетите на овие родители кои се круцијална точка во поддршката на семејството. Прво се направи истражување, а врз тоа истражување се изготви и програма за работа на овие родителски кампови кои до сега ги имаше пет. Првиот родителски камп кој го организиравме беше еден вид шок и за нас, од сите оние лични приказни што ги слушнавме од родителите. Тогаш уште повеќе се уверивме колку на родителите им е потребно барем една ноќ да се тргнат од дома и колку им е потребно некој да им каже некој корисен совет или да ги слушне. Овие родителски кампови исто така им помагаат на родителите да се осмелат да побараат правна помош, дел од нив се обраќаат за психолошка помош. Се сретнавме со дел од родители кои беа заглавени во некои процеси или во некоја фаза при што не можеа да ги прифатат своите состојби. Сега ти почнуваат да работат на себеси и продолжуваат да работат, но сега со нова енергија. Според нашите сознанинија, ние сме први како родителски сервис кој обрнува внимание на родителите“ , вели Јасна Мандиќ, претседател на Ресусрсниот центар за поддршка на родители на деца со посебни потреби.

Решивме повеќе да работиме на емоциите, бидејќи хроничната тага не ѝ помага на хроничната болест, велат лекарите на обуката (Фото: СДК.МК)

Од досега одржаните родителски кампови, од родителите произлегле и голем број теми кои нив ги засегаат. Проблемите сврзани за сексуалноста кај овие деца, потоа за одземањето на деловната способност и ред други теми,  се само дел од нив за што веќе подготвуваат обуки за родителите кои ќе бидат спроведени во наредниот период. Во работата на овие родителски кампови активно е вклучена и психологот проф. д-р Диана Белевска.

„Последниве години станува сѐ појасно дека потребата за подршка на родителите на лица со посебни потреби е неминовност. Причините за ова се повеќе: транзиционите периоди поттикнаа и добри и лоши страни во нас, но едно е сигурно, ги отворивме очите многу повеќе, излеговме од школката на нашата болка и нашите тајни. Од опсежно истражување што се направи со помош на УНИЦЕФ и кое беше спроведено во цела Македонија, ги видовме потребите и проблемите со кои тие директно се соочуваат во своето секојдневие. Исто така, согледавме дека психоедукацијата е една од важните работи за да разбереме што е тоа што ни се случува. Направивме неколку семинари со посебно осмислени модули кои кажуваат и укажуваат на еден едукативно практичен начин што би било добро за родителите да го понесат со себе и да го имплементираат во своето секојдневие. Досега обично се бавевме со болеста, а не со луѓето, се бавевме со детето кое има проблем, а не и со родителите, се бавевме со сѐ, а ги заборавивме браќата и сестрите на тоа дете со посебни потреби. Затоа овие важни позиции се обидовме да ги внесеме во процесот на едукацијата.  Мене, како семеен терапевт, работата со овие родители ми беше посебен предизвик. Но на првиот ваков семинар кој го организиравме, не можев ни да замислам дека ќе наидам на толку тага и толку болка кај овие родители. Тоа за мене беше неверојатно доживување. Затоа и решивме повеќе да работиме на емоциите, бидејќи хроничната тага не ѝ помага на хроничната болест. Родителите со двете раце го прифатија целиот процес на почетните букви на психоедукацијата и јас мислам дека за изминативе речиси две години ова станува веќе движење а не само обичен семинар“, вели проф. д-р Белевска.

Во рамките на овој родителскиот камп кој се одржа во Струга присутните родители беа запознаени и со услугите кои ги нуди Здружението на млади правници, кои на сите родители на деца со посебни потреби им нудат бесплатна правна и советодавна помош.

З. АНДОНОВ