Со нивните препознатливи бушави портокалови гриви, бледо сини лица и густо крзно што им ги покрива рацете и нозете, тешко е да се помешаат кинеските загрозените златни мајмуни со чпртав нос со кое било друго животно. Овие ретки и харизматични мајмуни, уникатни за ледените планини во централна Кина, неодамна за првпат им се придружија на познатите кинески панди како крзнени амбасадори во зоолошките градини во Европа – позајмени на 10 години од истата група под надзор на владата што координира официјална размена на панди.

Како и со „панда дипломатијата“, некои набљудувачи ги поздравуваат новите можности за научна и заштитна соработка, додека други изразуваат загриженост за благосостојбата на индивидуалните животни-амбасадори транспортирани низ целиот свет. Три златни мајмуни пристигнаа во француската зоолошка градина Бовал во градот Сен-Ењан овој април, по договорот за одбележување на 60-годишнината од воспоставувањето дипломатски односи меѓу Народна Република Кина и Франција.

Уште едно трио златни мајмуни пристигна во зоолошката градина „Паири Даиза“ во Ено, Белгија, во мај. Зоолошката градина им подели белгиски и кинески знамиња на посетителите на денот кога пристигнаа мајмуните. По едномесечен карантин, двата пара мајмуни имаа јавно деби. Досега, се чини дека тие се во добра здравствена состојба, според двете зоолошки градини, за првпат прилагодувајќи се на новите клими.

„Дипломатскиот аспект доаѓа од оваа културна свест“, рече портпаролот на „Паири Даиза“, Јохан Врејс.

Надежта е да се изгради долгогодишна научна размена меѓу зоолошките градини и кинеските власти, рече Анаис Мори, директорка за комуникации на зоолошката градина Бовал. Зоолошката градина е во преговори со Кина за започнување заеднички програми за истражување и заштита „слични на оние што веќе се воспоставени за други симболични видови како пандите“, рече Мори.

И џиновските панди и златните мајмуни со чпртав нос се загрозени животни кои се уникатни за Кина и можат да се преместуваат надвор од земјата само со одобрение од централната влада, вели Елена Сонгстер, историчарка за животна средина на колеџот „Сент Мери“ во Калифорнија.

Иако двата вида се сметаат за национално богатство, само мајмуните имаат длабоки корени во кинеската уметност и култура, појавувајќи се во безброј слики и како ликови во класичната литература, меѓу кои и лукавиот Крал Мајмун во романот од 16 век „Патување на Запад“. Кога пандите одеа, се тркалаа, се гребеа и се сопнуваа на светската сцена во последните децении, тие брзо станаа симболи на модерна Кина – делумно поради тоа што се „слатки гушкалчиња“, но и вештата дипломатска презентација.

Оригиналниот пар на мека моќ од повоена Кина беше пар џиновски панди, Пинг Пинг и Ќи Ќи, испратени во Советскиот Сојуз во 1957 година за да ја прослават 40-годишнината од Октомвриската револуција, што доведе до воспоставување на првата комунистичка држава во светот. Во 1972 година, пар панди беа испратени во САД за прв пат, по историската посета на претседателот Ричард Никсон на Пекинг. Во 1984 година, Кина ја смени политиката и место подарување панди воведе нивно зајмење.