САД го суспендираа дијалогот за зајакнување на економските и дипломатските врски со Косово поради загриженост дека некои потези на преодната влада предизвикале „тензии и нестабилност“, соопшти вчера Амбасадата на САД во Приштина. Амбасадата не прецизираше кои потези ја поттикнале одлуката, но Вашингтон претходно го обвини премиерот Албин Курти за влошување на тензиите во северно Косово, каде што има мнозинско српско население, и за одложување на создавањето нови институции по парламентарните избори во февруари.

„САД го суспендираа на неодредено време планираниот стратешки дијалог со Косово поради загриженост за активностите на преодната влада кои ги зголемија тензиите и нестабилноста“, се вели во соопштението на Амбасадата на САД. „Неодамнешните активности и изјави на преодниот премиер Курти го доведоа во прашање напредокот постигнат во текот на многу години“, се додава во соопштението.

Косовската влада реагираше со соопштение дека е посветена на мирот и стабилноста во регионот.

„Ги поздравуваме и критиките. Секогаш кога се конкретни, вложуваме максимални напори да ги подобриме и коригираме нашите постапки“, се вели во соопштението.

Портпаролот на косовската влада, Перпарим Криезиу, на Фејсбук го бранеше ставот на владата, велејќи дека проблемот на Косово е со „структурите на Србија во Косово“, а не со косовските Срби. „Никогаш не сме ги изедначиле српските граѓани во Косово со нелегалните и паралелни структури на Србија во Косово“, вели тој.

Претседателката на Косово, Вјоса Османи, изјави дека жали за одлуката на САД и вели дека ќе продолжи тесно да соработува со Вашингтон – обид да го покаже својот одвоен став од владата на Курти. „Нашето партнерство со Соединетите Американски Држави не е само гаранција за сегашноста, туку и најбезбедниот компас кон иднината“, вели таа.

Демократската партија на Косово (ПДК), Демократската лига на Косово и Алијансата за иднината на Косово објавија дека со голема загриженост ја примиле одлуката на САД за неодредено суспендирање на стратешкиот дијалог, процес кој, според соопштението, бил дизајниран да ги зајакне економските, политичките, дипломатските и одбранбените односи.

Во соопштението на ПДК се наведува дека „овој тежок развој на настаните е директна последица на неодговорните и неодговорни постапки на владата во заминување и премиерот во заминување Албин Курти“. „Неговото однесување ја оштети довербата и партнерството со нашиот најголем и најважен стратешки сојузник, САД, земја која беше и останува најголем поддржувач на слободата, независноста и градењето на државата на Косово“, се вели во соопштението. Во него се нагласува дека сите прозападни политички сили мора да се обединат и „да му дадат на Косово одговорна влада“.

„По санкциите на ЕУ, а сега и одлуката на САД за суспендирање на Стратешкиот дијалог, стана сосема јасно дека земјата се лизга во опасна насока поради неодговорна влада. Ова е последен момент сите прозападни политички сили, со свест за градење држава, да се обединат и да му дадат на Косово одговорна влада, која ќе ја врати земјата на безбедниот пат на евроатлантската интеграција – трајната аспирација на народот на Косово“, се додава во соопштението.

Лидерот на Демократската лига на Косово, Лумир Абдиџику, рече дека прекинот на стратешкиот дијалог со САД претставува „најниска точка во односите на Косово со стратешки и егзистенцијален сојузник, како независна и суверена држава“.

„Оние кои ја уништија државата, историските блокатори, прекршителите на Уставот, законите и човечките морални норми, решија да го градат својот пат врз перманентна криза, неисцрпен страв и несреќа на Републиката; Народот на Косово не е како нив; Народот на Косово нема да биде како нив; Време е сите да се обединиме; да го прекинеме ова политичко лудило и да ја изградиме државата што отсекогаш сме ја заслужувале – пред да биде предоцна за сите“, вели Абдиџику.

Претседателот на Алијансата за иднината на Косово (ААК), Рамуш Харадинај, изјави дека Косово минува низ најтемните денови во историјата. Харадинај вели дека долго време предупредувал на неодговорното и деструктивно однесување на премиерот во заминување Албин Курти, додека денес „се наоѓаме во ситуација што беше незамислива за Косово“, напиша тој на Фејсбук. Тој ги повикува сите политички сили и целото косовско општество итно да реагираат на ситуацијата во која се наоѓаат.

САД се најголемиот поддржувач на Косово и политички и финансиски, а одлуката за суспензија на дијалогот означува ново дно во билатералните односи. Европската унија, на која Косово се надева дека ќе ѝ се придружи, воведе санкции врз земјата во 2023 година поради зголемувањето на етнички тензии на северот со мнозинско српско население. ЕУ ја повика Приштина да формира Заедница на српски општини за на Србите да им се овозможи поголема самоуправа. Плашејќи се од отцепување, Курти го отфрли предлогот и наместо тоа се обиде да ја поткопа автономијата на Србите на север.

Партијата Самоопределување на Курти победи на парламентарните избори на 9 февруари, но не успеа да обезбеди апсолутно мнозинство и не беше во можност да најде коалициски партнер за формирање нова влада.