Северна Македонија, долгогодишен кандидат за членство во ЕУ, останува во застој и по последниот извештај на Европската комисија за проширувањето.
Во анализата на Советодавната група за политики за Балканот во Европа (БиЕПАГ) се вели дека сагата продолжува, илустрирајќи ги опасностите од увоз на билатерални спорови за историјата и идентитетот во процес кој треба да се фокусира на демократски и економски реформи. Напредокот е сè уште блокиран: владата предводена од ВМРО-ДПМНЕ одбива да ги усвои потребните уставни измени за да го признае своето етничко бугарско население без гаранции дека ова ќе биде последното барање од соседна Бугарија. Ваквите загрижености се оправдани, бидејќи бугарските власти јавно инсистираат дека уставните измени се само првиот чекор, алудирајќи на низа дополнителни билатерални барања што тие сакаат да ги интегрираат во преговарачката рамка на Северна Македонија. Скопје, пак, бара реципроцитет, повикувајќи ја Бугарија да спроведе дваесетина пресуди на Европскиот суд за човекови права со кои се потврдува слободата на собирање за Македонците во Бугарија.
Застојот им штети на сите вклучени страни. За македонските граѓани, Бугарија е широко перцепирана како најголема закана за земјата, а јазот помеѓу двете нации никогаш не бил поголем. Тензиите дополнително се засилија во јули, кога сите бугарски политички лидери гордо го прославија отстранувањето на референците за македонските идентитет и јазик од извештајот на Европскиот парламент.
Влијанието на ЕУ во Северна Македонија брзо се намалува. Само 40% од граѓаните веруваат дека ЕУ е сериозна во врска со проширувањето. Дури и ако Северна Македонија ги надмине најоптимистичките сценарија за реформи, напредокот ќе остане блокиран без усвојување на потребните уставни измени. Уште полошо, патот на земјата кон членство во ЕУ е обвиткан во неизвесност, со закана од дополнителни вета.
Иако ова во никој случај не е изговор, добрите резултати би им користеле и на македонските граѓани. Не е изненадувачки што извештајот на ЕК ретко наведува „добар напредок“. Таков напредок е забележан само во Царинската унија (Поглавје 29), Слободното движење на капиталот (Поглавје 4) и Надворешната, безбедносната и одбранбената политика (Поглавје 31). Спротивно на тоа, Северна Македонија не постигна никаков напредок во судството и основните права (Поглавје 23) и во борбата против корупцијата или слободното движење на стоки (Поглавје 1) и има само ограничен напредок во реформата на јавната администрација и правдата, слободата и безбедноста (Поглавје 24).
Ако проширувањето на ЕУ е навистина „геополитички императив“, пробивот не е незамислив, но неговото постигнување ќе бара храброст и лидерство, не само во Скопје, туку и во Софија и во самата ЕУ.
