Долго време ќе се чувствуваат последиците од големото невреме со снег и силен ветер во декември, кое турна голем број стебла од најстарата и најкомпактна моликова шума на Пелистер. Вработените од Националниот парк ги расчистија планинарскитре патеки, но голем е бројот турнати дрвја кои ќе мора да се отстранат, за што ќе требаат многу време и пари. Нанесена е толкава штета што делови од шумата и излетничките места го имаат променето својот изглед.

Надлежните од Националниот парк „Пелистер“ денеска проговорија за проблемот, со цел одредување превентивни мерки за справување со последиците и ревитализација на моликовата шума. Од паркот не можат да посочат колку стебла се урнати, но признаа дека штетата е од големи размери во деловите на Бегова Чешма, Вртешка и Брајчино.

„Причините за оваа аларматна состојба е физиолошката здрелост на моликата, климатските промени и неможноста за самостојно природно обновување. И човечкиот фактор, зашто во минатото не се спроведувале соодветни одгледувачки мерки. Не би сакал никого да обвинам, меѓутоа факт е дека или не се спроведувале или, пак, биле со многу слаб интензитет. Најверојатно ова се должело на притисокот од квазиекспертската јавност, зашто какви мерки да се преземале, ќе кажуваа ‘ете, ја исекоа моликата за да профитираат‘ и затоа денес ја имаме оваа ситуација“, рече Иванчо Тошевски, поставен за директор на Националниот парк „Пелистер“ пред три месеци.

Во невремето е нанесена толкава штета што делови од шумата и излетничките места го имаат променето својот изглед. (Фото: СДК.МК)

Зоран Пројчевски, раководител на помошно техничко одделение во паркот, рече дека најпогодена е месноста Бегова Чешма, каде е старата моликова шума. Стеблата ја имаат достигнато физиолошката зрелост и имаат гнилеж и трулеж, па се најподлежни на кршење. Токму таму се скрши и моликата стара 250 години, од која германскиот ботаничар Август Гризебах во 1839 година ги зел примероците за својот хербариум, со кои докажал дека моликата вирее на Пелистер.

„Според мене, тука треба да ги започнеме одгледувачките мерки, односно воведување шумски ред за да видиме како да ја ревитализираме старата моликова шума. Поради тоа што тој дел е најпосетен, секогаш во минатото се избегнувало во плановите за одгледување да се пропишат некакви мерки“, рече Пројчевски.

Николче Велковски, професор на Шумарскиот факултет во Скопје, рече дека за да не дојде до моменталната состојба, требало со години да се работи континуирано на отстранување на сувите и заболени дрвја и на косење на папратта, за да се овозможи моликов подмладок.

„Проблемот со моликовата шума на Бегова Чешма е што има многу неблагопријатни услови за обнова на моликата. Тука папратта секоја година пораснува до два метра и прави голема густина. Семето кое паѓа од шишарките и треба да формира младо растение не може да из’рти, а тоа што ќе се фати и ќе порасне до 15 сантиметри не може да се развие. Не може цела планина да се коси, но треба да се формираат подмладни јадра на избрани локалитети“, рече Велковски.

Од Националниот парк соопштија дека тие веќе спроведуваат краткорочни мерки со воведување шумски ред, во зависност од нивните можности и ресурси, но потребни се интензивни мерки со конкретни рокови и фази на имплементирање. Според нив, расчистувањето на теренот и обновата на шумата ќе се одвива во подолг период и повеќе фази. Тошевски посочи дека за тоа ќе бидат потребни и финансии, а паркот не е во добра финансиска состојба, со оглед на тоа дека опстојува од самофинансирање. Повика од ова да не се прави политички проблем и Пелистер.

Ж. ЗДРАВКОВСКА