Рејмонд и Роберта Бејкон од Лондон, заедно со нивниот син Бери (50 години) деновиве по втор пат се во Македонија, како гости на Британската амбасада во Скопје, за гостувањето на британската танцова група за лица со попреченост „Ларондина“. Бери е еден од десетмината танчари на „Ларондина“ кои настапија во Битола и во Скопје.
Со брачниот пар од лондонското предградие Кројдон, кои неодамна ја прославиле 50-годишнината од бракот, поразговаравме на приемот кај британскиот амбасадор во Македонија Чарлс Гарет и неговата сопруга Вероник. Роберта вели дека Бери е нивното најстаро дете од четирите, кое го родила на 22 години. Кога дознале дека Бери е роден со Даунов синдром, им било тешко бидејќи биле сами со сопругот и не знаеле од каде да почнат во понатамошното одгледување.
„Денес е полесно, има толку многу институции, Интернет, цела мрежа, па масажи, третмани, тогаш моравме се сами да учиме. Ни стана полесно, кога 18 месеци по Бери, се роди нашето второ дете. Тогаш Бери веќе почна се од него да копира, заедно научија да возат велосипед, да играат фудбал“, вели Роберта.
Бери се образувал во специјално училиште за лица со попреченост бидејќи, како што вели Роберта, таму сметале дека ќе ги научи животните функции.
„Нему не му треба да научи математика на највисоко ниво, туку учеа како да си свари сам себеси јајце, како да исчисти по себе, како да си ги врзе врвките на обувките, како да се качи сам во автобус. Еднаш една мајка ми рече: ‘Супер би било твоето дете регуларно да оди во училиште за основно образование, за да може моето дете да се научи како да се однесува со хендикепирани лица’, на што јас луто изреагирав : ‘Е токму затоа моето дете не учи со твоето дете, тој не е таму за други да образува“, раскажува Роберта.
Според Рејмонд, има случаи кога некои родители се прегорди за да ги пратат своите деца со посебни потреби во специјални училишта. Така смета тој, им одмагаат на своите деца, бидејќи во основните училишта, учителот не може да постигне да му обрне доволно внимание и детето ќе заостанува.
„Многу ме лути кога гледам родители кои си ги хендикепираат своите деца кои веќе имаат попреченост. Секогаш велам, не го хранете вие со лажицата, туку помогнете му сам да се научи да ја држи. Нема да му помогнете ако му ги врзете чевлите, така вие го правите хендикепиран. Еве на пример дома, немаме машина за миење садови. Зошто би имале, кога сите 4 деца се совршено здрави за да ги измијат валканите садови“, додава таткото.
Ни раскажаа дека Бери работи во супермаркет, и тоа е одличен поттик за него да стане наутро, да се подготви, сам да се качи на автобус и да работи 4 часа. Тој за секој час добива по 7, 50 фунти, исто како што се платени сите работници. Според Законот за работа, како што ни кажа Рејмонд, ако работодавецот одбие да ги плаќа хендикепираните лица исто како останатите, ќе добие тужба и ќе изгуби на суд.
„Исто така, не се согласувам со општото мислење дека моето дете ќе изврши некоја задача поспоро од твоето нормално дете. Може само поинаку да ја изврши“, вели Роберта.
Во разговорот ни се приклучи и амбасадорот Гарет, споделувајќи го неговото искуство на родител на дете со Даунов синдром.
„Кога се роди Флоренс, мислев дека сум сам. Никогаш претходно не сум се почувствувал толку осамено. Потоа ден по ден, сфаќаш дека има цела мрежа развиена и веднаш фаќаш чекор. Многу е важно, родителите да не чекаат детето да наполни 1 година за да почнат со образованието“, рече амбасадорот.
Рејмонд и Роберта ќе бидат дел од работилниците и предавањата во неколку училишта кои Амбасадата годинава ги организира заедно со Ресурсниот центар на родители на деца со посебни потреби и Хелсиншкиот комитет во Скопје. На работилниците ќе се третираат теми како сексуални и репродуктивни права на лицата со посебни потреби, на нивната вклученост во општеството, а посебен акцент ќе се даде и на односот на родителите на лицата со попреченост.
Од ланскиот престој во Македонија и средбите со родители и деца со посебни потреби, нашите соговорници добиле впечаток дека сакаат да се вклучат што повеќе во општеството, но едноставно не знаат како. Како да наидуваат, велат тие, на заклучени врати во државата.
Родителите, вели Рејмонд, треба да ги користат институциите, но не за сè.
„Некогаш и не ви треба помош, се водите по интуиција“, вели Рејмонд.
На прашањето што би им порачале на родителите Македонија на лица со попреченост, Роберта вели:
„Родителите не треба да ги споредуваат децата. Секој треба да достигне, да биде најдобар, во рамки на своите можности. Давајте им сила и поддршка за да постигнат сè најдобро. Извадете го детето надвор и најдете му ја силата“.
Б. НЕСТОРОСКА