Светот во саботата направи мал чекор поблиску до крајот на ерата на фосилните горива, но тоа не е ни приближно доволно за да се спречат катастрофалните последици од климатскиот слом.
Земјите кои две недели заседаваа на климатскиот самит (КОП30) во Белем, Бразил, успеаја да постигнат само доброволен договор за започнување дискусии за патоказ кон евентуално исфрлање на фосилните горива. Овој минимален напредок беше постигнат и покрај силното противење на земјите производители на нафта.
Преговорите беа спасени од пропаст во целовечерна сесија што траеше до саботата наутро, по жестокиот судир меѓу коалицијата од над 80 развиени и земји во развој и групата предводена од Саудиска Арабија и нејзините сојузници, плус Русија.
Активистите изразија разочарување, но и олеснување што преговорите сепак донесоа некаков напредок. Земјите во развој остварија дел од својата цел – тројно зголемување на финансиската поддршка од богатите земји за адаптација на климатските промени. Тие треба да добијат 120 милијарди долари годишно до 2035 година, како дел од вкупните 300 милијарди ветени минатата година. Сепак, рокот е поместен за пет години подоцна од 2030 година, што беше нивното барање.
Патоказот за запирање на уништувањето на шумите беше исфрлен од финалниот договор, што претставува огромно разочарување за заштитниците на природата на овој „Самит за дождовните шуми“, одржан близу устието на реката Амазон.
Договорот меѓу 194 земји – со исклучок на САД, кои не испратија делегација – беше постигнат рано наутро по 12 часа непрекинати преговори. На пленарната седница, повеќе делегации, вклучително и Колумбија, гласно се пожалија дека не им било дозволено да зборуваат пред усвојувањето на договорот. И покрај тоа, претседателот на КОП, Андре Кореа до Лаго, потврди дека одлуките се усвоени.
„Иако е далеку од потребното, исходот во Белем е значаен напредок. Парискиот договор функционира, а транзицијата од фосилните горива договорена во Дубаи се забрзува, и покрај напорите на големите нафтени држави да ја забават“, изјави Џенифер Морган, поранешен германски пратеник за клима.
Мохамед Адов, директор на тинк-тенк организацијата „Power Shift Africa“, смета дека ова се само „бебешки чекори“.
„И покрај тоа што се нарекуваат климатски лидери, развиените земји ги предадоа ранливите нации со тоа што не успеаја да испорачаат планови за намалување на емисиите усогласени со науката“, рече Адов.
Финалниот договор ја препозна и „праведната транзиција“ што ја бараа активистите за социјална правда, што значи помош за работниците погодени од преминот кон чиста енергија. Сепак, клучните одредби за експлоатација на „критични минерали“ беа блокирани од Кина и Русија.
