Тим од форензички археолози и експерти за места на злосторство следната недела ќе започне со ископување и обид за идентификување на останките од околу 800 бебиња кои починале во дом за невенчани мајки управуван од ирската црква. Истрагата за мрежата на домови управувани од Католичката црква беше започната пред речиси една деценија, откако докази за необележани масовни гробишта во градот Туам во округот Голвеј беа откриени од аматерски локален историчар, кој бил прогонуван од спомените од детството за ослабени деца кои ги видел во локален дом.

Останките од 802 деца, од новороденчиња до тригодишни деца, биле погребани во Туам од 1925 до 1961 година, откри истрагата нарачана од владата. Таа откри „застрашувачка“ стапка на смртност од околу 15% кај децата родени во сите таканаречени Домови за мајки и бебиња.

„Никогаш не помисливме дека ќе дојде овој ден“, изјави Ана Кориган, чии двајца браќа се родени во Туам. Записите покажуваат дека барем едно од момчињата починало во домот. „Тие немаа достоинство во животот и немаа достоинство во смртта, па се надевам дека нивните гласови ќе бидат слушнати бидејќи мислам дека долго време плачат за да бидат пронајдени.“

Извештајот од 2021 година, во кој се открива дека околу 9.000 деца починале во домовите каде што младите бремени жени биле криени од општеството со децении, беше најновиот во серијата осудувачки извештаи што ги открија некои од најмрачните поглавја на Католичката црква. Домот Туам, управуван од калуѓерки од редот Бон Секурс, беше срушен во 1970-тите и заменет со станбен комплекс. Значителни количини човечки скелетни остатоци беа пронајдени во комори, заедно со бебешки чевли и штипки за пелени под тревник во близина на игралиште за време на пробни ископувања.

Даниел МекСвини, раководител на ископувањето, на прес-конференција изјави дека не може да ја потцени тежината на „неверојатно сложениот“ проект.

Експерти од Колумбија, Шпанија, Велика Британија, Канада, Австралија и САД им се придружија на ирските специјалисти за ископувањето. Копачи од фирма за градежни објекти денеска стоеја покрај расчистеното игралиште на локацијата. МекСвини рече дека сложеноста на нивната работа го вклучува фактот оти некои од остатоците од бебиња се измешани под земја, тешко е да разликуваат машките од женските остатоци за оние кои биле толку млади, дали може да се земе ДНК, како и недостатокот на архивски податоци.

Властите очекуваат ископувањето да трае околу две години.