1 Една банална видеоснимка за погрешно паркирано „порше“ во срцето на Дебар Маало во Скопје, ми дава надеж дека граѓаните, особено младите, се будат од летаргијата.  Секојдневно сме сведоци на такви ситуации, не само во центарот на Скопје. И не само во одреден период на денот. Само што, овојпат некој се одважил и во немоќта пред државата што ги штити насилниците, решил да го искористи единственото оружје што го има – да го објави видеото на социјални мрежи.

Внатрешната истрага во МВР можеби ќе открие злоупотреба на службената должност на младиот полицаец што не дозволувал пајак да го крене погрешно паркираното возило. Но, можеби ќе открие и дека младиот полицаец не постапил како што го учеле, затоа што му било страв да не го изгуби работното место.

Жално е дека алармот за будење на општеството се активираше откако пожар во кочанската дискотека  однесе 60 жртви. За волја на вистината, се разбуди и власта, се разбуди и полицијата и обвинителството. Но, се плашам дека повторно ќе се успијат ако не се тука граѓаните постојано да ги држат будни.

Надежта ми се враќа кога гледам дека младите си ја бараат правдата што им следува. Надежта ми се враќа кога ги гледам девојките и момчињата од иницијативата #SupportKocani,  како секојдневно на инстаграм профилот прецизно нѐ информираат што прават за да го вратат животот во градот. Надежта ми се враќа кога повторно ги прегледувам снимките од болниците во Софија и Белград, каде што млади луѓе неколку дена со часови чекаа да дадат крв за нивните врсници од кочанската дискотека кои кај нив се борат за живот. Еден од нив рече: „Ми дојде тешко, ама нели е нормално да бидеш хуман и покрај сите политички глупости“.

Нели? Нив не ги натерале да излезат ни Радев, ни Вучиќ, ни Мицкоски. Излегле, изгубиле време, трпеливо чекале во ходник, само затоа што имале став. Имале потреба да бидат луѓе.

2 Кај тие деца е надежта, а не во тоа што премиерот Христијан Мицкоски и лидерот на СДСМ Венко Филипче имале лидерска средба. Ехеее, колку сезони на лидерски средби сме изгледале. Во оваа фаза, двајцата се договориле да работат за доброто на граѓаните. Граѓаните очекуваат департизација на институциите. Прилично е наивно да очекуваме партиите да работат на департизација на институциите што самите ги партизирале.

Впрочем, видовме колку им е до департизација кога здружено го сменија законот за да ја зголемат квотата за собирање потписи за да можат независни кандидати и граѓански иницијативи да учествуваат на избори. На локалните избори пред четири години, граѓанските иницијативи избија како четврта политичка сила во државата. Во Општините каде што има по два-тројца советници од тие иницијативи се зајакна транспарентноста и има каква-таква контрола на локалната власт. Не можат многу да променат, ама барем ја држат власта на штрек.

Арно ама, се уплашија партиите некој да не им го ремети мирот и си се договорија да си се заштитат од граѓаните со комплицирање на начинот на собирање потписи за учество на изборите. Така што, која и да е партија на власт, ќе најде начин да ги замолчи граѓаните и да ги направи да се чувствуваат виновни ако си ги бараат своите права.

Секој протест на граѓаните не значи и промена на власт. Баш ми е гајле кој е на власт кога нема систем. Што ми прави разлика кој не го спроведува законот? И баш затоа – не смее веќе да се молчи. Па макар и со документирање на прекршоците на социјалните мрежи. Со пријавување на секој што ќе фрли шут во планина, на секој што узурпира со дивоградба, што не дава фискална сметка, на секој што малтретира со гласна музика, со турирање на мотори, со палење незаштитени огнови, на секој што ќе побара мито, на секој државен службеник што не е на работно место, на секој инспектор што не излегол на терен…

Колку што власта сега има шанса што не смее да ја пропушти ако навистина сака ресетирање на коруптивниот систем, уште повеќе таа шанса не смееме да ја пропуштиме ние – граѓаните.

Кога нема силно граѓанство, нема ни силни институции.

3 Тетово е единствен град во државата што нема парк. Пред две години, деца одеа од врата до врата низ градот и делеа флаери со барање да се направи парк. Им го ветија, колку да ги откачат. И единственото парче државна земја што можеше да прерасне во парк, Општината го продала за 7.000 евра за дооформување на парцела за станбени згради со 2.000 станови. Постапката ја почнала Теута Арифи од ДУИ во 2014, а ја завршил Билал Касами од Беса во 2024.

Касами вели дека само го спроведувал законот. Срам да му е. Да имал политичка волја да направи парк, ќе направел парк. Ама, тој имал политичка волја да најде оправдување за дооформување за приватна парцела за приватен бизнис.

Децата се шитнати за 7.000 евра. Партиите ги шитнале.

Дали на власта ѝ е јасно дека на децата што собираа потписи за парк не им игра улога дали ги зафркнала Теута или Билал? Сеедно е кој почнал, кој завршил. Ни на Теута ни на Билал не им бил важен јавниот интерес. На партиите не им е политички интерес граѓаните да бидат среќни. Ним им е битно сопственикот на парцелата да биде среќен.

И што ќе им нуди Касами на Тетовци на локалните избори? Станбен комплекс место парк, избришани имињата на антифашистите од имињата на улиците и албански знамиња наместо чист воздух.

Ама, децата веќе се пораснати. И почнуваат да мислат на поинаков начин од гласачите на кои партиите се навикнати. Да бидат владеани со страв, со клиентелизам и со евтини партиски соопштенија. Брзо доаѓа времето кога тие деца ќе им вратат за паркот што им го продадоа.

4 Претседателот Доналд Трамп воведе царини од 33 отсто за увоз на македонски производи во САД. Владата на Мицкоски соопшти дека „ова е обид за репреговарање на трговските односи во светот – нешто што беше неопходно и што, иако сега за некои претставува шок, за други ќе значи можност“.

Чиниш, соопштението не е пишувано на Илинденска во Скопје, туку во Белата куќа во Вашингтон. Владата што цело време им игра мајтап на Зоран Заев и Димитар Ковачевски дека кога оделе во странство лижеле чевли и виткале кичма, сега го правда Трамп оти ни лупна 33 отсто царини.

Мицкоски беше трипати во САД по инаугурацијата на Трамп. И добивме 33 проценти. Добро што не отиде и четврти пат. Царините ќе беа 44 отсто.

AUDIO PODCAST